walki klasowe w Chinach Ludowych

walki klasowe w Chinach Ludowych

Główną cechą szczególną walki klasowej w Chinach Ludowych, których gospodarka do czasu zwycięstwa rewolucji była niezwykle zacofana i miała charakter na wpół feudalny i kolonialny, są stosunki „sojuszu i walki” między klasą robotniczą i burżuazją narodo­wą. Między burżuazją narodową a imperialistami, ob­szarnikami i biurokratyczną burżuazją kompradorską istnieją pewne różnice. Burżuazją kompradorską jako narzędzie obcego imperializmu występowała aktywnie przeciwko rewolucji nowodemokratycznej i została cał­kowicie na całym terytorium Chin kontynentalnych zlikwidowana. Burżuazją narodowa jest klasą słabą — zarówno pod względem ekonomicznym, jak i politycz­nym — i najmniej liczną. W dawnych Chinach ograni­czali ją kompradorzy i feudałowie, uciskał obcy kapi­tał. Jak wskazuje Mao Tse-tung, „w latach rewolucji burżuazyjno-demokratycznej występowała rewolucyjna strona jej charakteru. Występowała również tendencja do kompromisu z wrogiem. Była to druga strona. W okresie rewolucji socjalistycznej eksploatacja klasy robotniczej w celu osiągnięcia zysku stanowi jedną stronę, podczas gdy poparcie dla konstytucji i goto­wość uznania socjalistycznych przemian stanowi drugą stronę” . Jeśli chodzi o to ostatnie zagadnienie, stano­wisko burżuazji narodowej głównie zależało — w stop­niu decydującym — od trwałości władzy ludowej, pa­nującej pozycji socjalistycznego układu ekonomicznego i jego sukcesów na szkodę układu kapitalistycznego. Burżuazja narodowa uwzględniła żałosne doświadcze­nie burżuazji rosyjskiej, którą opór stawiany zwycię­skiemu ludowi doprowadził do zagłady. Opór taki jest tym bardziej beznadziejny w warunkach istnienia świa­towego systemu socjalistycznego ze Związkiem Ra­dzieckim na czele oraz istnienia poważnych sił pokoju demokracji i socjalizmu na całym świecie. Z drugiej strony w Chinach w interesie rewolucji ludowej leża­ło — było konieczne, no i możliwe — wykorzystanie wiedzy i doświadczenia przedstawicieli burżuazji na­rodowej, wśród której było wiele inteligencji i specja­listów. Tak więc konkretne warunki, w jakich rozwi­jała się i rozwija rewolucja chińska, określiły specy­ficzny charakter stosunków sojuszu klasy robotniczej z burżuazja narodową.Jednakże mniejsze na ogół w porównaniu ze Związ­kiem Radzieckim napięcie walki klasowej w krajach ludowo-demokratycznych, mające źródło w nowej sy­tuacji historycznej, nie zdejmuje bynajmniej z porząd­ku dziennego problemu walki klasowej proletariatu z burżuazja i nie oznacza, że walka ta nie może w żad­nych warunkach przybierać ostrych form. W. I. Leninw 1919 roku w artykule „Pozdrowienia dla robotników węgierskich” wskazywał: „Zniesienie klas — to spra­wa długotrwałej, trudnej, uporczywej walki kla­sowej, która po obaleniu władzy kapitału, p o zbu­rzeniu państwa burżuazyjnego, p o ustanowieniu dyk­tatury proletariatu nie znika (jak to sobie wy­obrażają wulgaryzatorzy spod znaku dawnego socjali­zmu i dawnej socjaldemokracji), lecz zmienia tylko swoje formy, stając się pod wieloma względami jeszcze bardziej zaciekłą” .Konkretne warunki historyczne rewolucji chińskiej zrodziły nową formę walki klasowej — reedukację wy­zyskiwaczy, którym dano zatrudnienie. Szczególną for­mą walki klasowej w Chinach jest także socjalistyczne przeobrażenie kapitalistycznego przemysłu i handlu, które przekształcono z sektora kapitalistycznego w sek­tor państwowo-kapitalistyczny, z perspektywą prze­kształcenia go w przyszłości — w sektor socjalistyczny. Mao Tse-tung wskazuje, że sprzeczności między klasą robotniczą i burżuazją narodową mają charakter anta-gonistyczny, aczkolwiek w określonych warunkach mo­gą stać się nieantagonistycznymi, mogą być rozwiązy­wane środkami pokojowymi. Antagonistyczny charak­ter tych sprzeczności wynika z faktu, że burżuazją na­rodowa otrzymując stały procent z mieszanych przed­siębiorstw państwowo-prywatnych występuje dotych­czas jako wyzyskiwacz klasy robotniczej. Wielu przed­stawicieli burżuazji narodowej stawia opór przeobra­żeniom socjalistycznym. W referacie politycznym KC KPCh na VIII Zjeździe partii czytamy: „Ograniczanie przez państwo kapitalistycznego przemysłu i handlu koliduje z wąskoklasowymi interesami kapitalistów, dlatego pośród nich jest wielu takich, którzy występu­ją przeciwko ograniczeniom lub przekraczają je. Wal­ka o ograniczenia była w ostatnich latach główną for­mą walki klasowej w naszym kraju. Jest ona odbiciem podstawowych sprzeczności klasowych kraju — sprzecz­ności między klasą robotniczą a burżuazją” .Obecnie w Chinach Ludowych został już zbudowany ustrój socjalistyczny. Rewolucja socjalistyczna, doko­nana w drodze pokojowej w dziedzinie własności środ­ków produkcji, w zasadzie w latach 1955—1956 speł­niła swe zadanie. Jednakże do tej pory system włas­ności nie został jeszcze całkowicie zmieniony. Mate­rialna baza socjalizmu — współczesny przemysł socja­listyczny i nowoczesne rolnictwo — jest na razie roz­winięta słabo, w stopniu niedostatecznym. Nie zostały też jeszcze w pełni rozwiązane polityczne i ideologicz­ne problemy rewolucji socjalistycznej. Dlatego też za­gadnienie „kto — kogo” znajduje się nadal na porząd­ku dnia i nadal trwa walka klasowa. W 1957 r. i w pierwszej połowie 1958 r. walka klasowa na od­cinku ideologicznym i politycznym nawet zaostrzyła się, ponieważ burżuazyjne elementy prawicowe, wy­korzystując ogólnonarodową kampanię polepszenia sty­lu pracy, podjęły zaciekły atak przeciwko ustrojowi socjalistycznemu, przeciwko dyktaturze proletariatu i kierownictwu partii komunistycznej. Burżuazyjne elementy prawicowe w Chinach składają się z kontr­rewolucjonistów, którzy w swojej większości pochodzą ze środowiska burżuazji narodowej. Część z nich sta­nowią ci, którzy byli dawniej obszarnikami, przedsta­wicielami kapitału biurokratycznego i należeli do kuo-mintangowskiej kliki reakcyjnej. Sprzeczności między burżuazyjnymi elementami prawicowymi i chińską kla­są robotniczą mają charakter antagonistyczny i są roz­wiązywane w ostrej walce klasowej. Wpływ prawi­cowców nie został jeszcze w pełni wykorzeniony. Jed­nakże w walce z nimi klasa robotnicza, cały naród chiński odniosły pod przewodem partii komunistycz­nej decydujące zwycięstwo. Było to zwycięstwo rewo­lucji socjalistycznej na froncie ideologicznym i poli­tycznym. O tym, że walka klasowa może się na po­szczególnych odcinkach zaostrzać, świadczy zbrojny bunt wszczęty na początku 1959 r. przez dawny lokal­ny rząd i reakcyjne górne warstwy w Tybecie przy poparciu ze strony zewnętrznych sił imperialistycz­nych . Buntownicy ponieśli sromotną klęskę.Przykładem gwałtownego zaostrzenia się walki kla­sowej była także podjęta jesienią 1956 r. — przez re­akcję międzynarodową i wewnętrzną — próba obale­nia ustroju ludowo-demokratycznego na Węgrzech. Próba ta zakończyła się klęską reakcji. Wydarzenia na Węgrzech dowiodły, że o losy ludzkości walczą na kuli ziemskiej dwie siły: z jednej strony międzynarodowy imperializm, z drugiej zaś — wspólnota państw socja­listycznych, międzynarodowy proletariat.Walka klasowa robotników z burżuazja, jako pra­widłowość okresu przejściowego, występuje nie tylko w każdym kraju budującym socjalizm, lecz także prze­jawia się w procesie współistnienia dwóch światowych systemów — socjalistycznego i kapitalistycznego. Bę­dzie ona istnieć aż do całkowitego i ostatecznego zwy­cięstwa socjalizmu nad kapitalizmem w skali między­narodowej. Na obecnym etapie specyfiką walki klaso­wej między siłami socjalizmu i reakcyjnymi siłami imperializmu jest zaostrzenie się walki między ideo­logią komunistyczną i burżuazyjną, wzrost napięcia walki w sferze idei politycznych.Ekonomiczne uwarunkowanie, a jednocześnie względ­na samodzielność polityki w latach rewolucji socjali­stycznej oraz budowy socjalizmu i komunizmu przeja­wiają się także w istnieniu innych jeszcze prawidło­wości politycznego życia społecznego w owym okresie, na przykład obrona dyktatury proletariatu i zdobyczy socjalizmu przed zakusami wrogów zewnętrznych i we­wnętrznych, solidarność klasy robotniczej danego kraju z klasą robotniczą innych krajów (proletariacki inter­nacjonalizm), likwidacja ucisku narodowego i ustano­wienie równouprawnienia oraz braterskiej przyjaźni między narodami itd.Weźmy na przykład tak bardzo ważną prawidłowość życia politycznego w społeczeństwie socjalistycznym, charakteryzującą proces umacniania się państwa dyk­tatury proletariatu, jak rozwój demokracji socjalistycz­nej. W prawidłowości tej znajduje pełny wyraz wyż­szość socjalizmu nad kapitalizmem.W. I. Lenin wskazywał, że kapitalizm w ogóle, a im­perializm w szczególności przekształca demokrację w iluzję. Następuje zaostrzanie się antagonizmu mię­dzy odrzucającym demokrację imperializmem a dążą­cymi do demokracji masami ludowymi. „Polityczną nadbudową nowej ekonomiki kapitalizmu monopoli­stycznego (imperializm to kapitalizm monopolistyczny) jest zwrot od demokracji ku reakcji politycznej. Wolnej konkurencji odpowiada demokracja. Monopo­lowi odpowiada reakcja polityczna” .W referacie na XXI Zjeździe partii N. S. Chruszczow stwierdzał, że ongiś burżuazyjne rewolucje w walce z feudalizmem proklamowały hasła wolności, równo­ści i braterstwa. Ale gdy tylko pokonana została ary­stokracja i umocniła się władza kapitału, burżuazja zaczęła coraz dalej odsuwać od siebie te hasła. Obec­nie burżuazja monopolistyczna wprawdzie nadal nie waha się żonglować hasłami równości i braterstwa, jednakże coraz częściej stosuje jawną dyktaturę. W wielu krajach kapitalistycznych staczanie się bur­żuazji w kierunku reakcji i faszyzmu znajduje wyraz w tendencji do całkowitej likwidacji swobód burżua-zyjno-demokratyeznych, ustanowienia rządów „silnej ręki”, pozostawienia pełnej swobody organizacjom far szystowskim i odwetowym. Najbardziej jaskrawym przejawem tej tendencji jest prześladowanie komuni­stów, a często wręcz delegalizacja partii komunistycz­nej, prawdziwej rzeczniczki interesów klasy robotni­czej, wyzyskiwanych mas ludowych. Aby zagrodzić drogę reakcji i usunąć groźbę faszyzmu, niezbędna jest jedność wszystkich sił demokratycznych, przede wszystkim zaś klasy robotniczej. W tym też kierun­ku działają partie komunistyczne krajów kapitalistycz­nych, wykorzystując wszelkie możliwości.Obóz socjalistyczny przedstawia obraz krańcowo od­mienny.Jak już stwierdzaliśmy, najważniejsza cecha szcze­gólna współzależności między ekonomiką a polityką w społeczeństwie socjalistycznym polega na tym, że postępowy charakter rozwoju ekonomiki, opartej na stałej zgodności stosunków produkcji z charakterem sił wytwórczych, określa również postępowy charakter rozwoju polityki. Socjalistyczny sposób produkcji stwarza warunki umożliwiające rozkwit prawdziwej demokracji — daje ludziom pracy maksymalnie sze-roką i rzeczywistą wolność, zapewnia im coraz więk­szy udział w decydowaniu o wszystkich sprawach spo­łeczeństwa.Zmiany towarzyszące postępowemu rozwojowi eko­nomiki socjalistycznej powodują — wcześniej lub póź­niej — zmiany w systemie demokracji socjalistycznej. Następuje proces udoskonalania owego systemu. Kon­kretne formy, ramy socjalistycznego demokratyzmu w tym lub innym kraju są uwarunkowane jego roz­wojem historycznym, układem wewnętrznych klaso­wych sił politycznych, stopniem oporu obalonych klas wyzyskiwaczy (na określonych etapach budownictwa socjalistycznego), międzynarodową pozycją kraju i in­nymi czynnikami. Właśnie w tym przejawia się względna samodzielność rozwoju omawianej tu części nadbudowy społeczeństwa socjalistycznego — polityki.Wskazuje na to zwłaszcza rozwój radzieckiej demo­kracji. Obie konstytucje radzieckie — Konstytucja RFSRR z roku 1918 i Konstytucja ZSRR z roku 1924 — są najbardziej demokratycznymi konstytucja­mi w dziejach. Utrwaliły one w formie prawnej fak­tyczne panowanie większości mas pracujących nad mniejszością wyzyskiwaczy, panowanie klasy robotni­czej nad burżuazją. Pierwsza konstytucja stwierdzała, że podstawowym zadaniem Władzy Radzieckiej jest bezwzględne dławienie wyzyskiwaczy, zniesienie wy­zysku człowieka przez człowieka, socjalistyczna orga­nizacja społeczeństwa. Sytuacja ówczesna, zaciekła, wewnętrzna walka klasowa oraz warunki budowy so­cjalizmu w jednym kraju, otoczonym przez wrogie państwa kapitalistyczne — wymagały pozbawienia bur-żuazji praw politycznych. Toteż konstytucja stanowiła, że wyzyskiwacze nie mogą się znaleźć w żadnym orga­nie władzy. Elementy żyjące z wyzysku, a nie z własnej pracy, zostały pozbawione praw wyborczych.Jednakże zastosowanie tego środka nie wynika z cha­rakteru ekonomiki socjalistycznej. Jak wiadomo, w kra­jach demokracji ludowej, które rozwijają się już w wa­runkach istnienia obozu socjalistycznego i w których opór stawiany przez klasy wyzyskiwaczy nie jest już tak ostry, jak był w naszym kraju, powszechne prawo wyborcze istnieje od samego początku ustanowienia dyktatury klasy robotniczej.Wspomniane ograniczenia w ordynacji wyborczej ZSRR odzwierciedlały konkretną, wyjątkowo trudną i skomplikowaną sytuację polityczną budownictwa so­cjalistycznego w tym okresie. Jednakże nawet wów­czas partia uważała wszystkie te ograniczenia za zja­wisko przejściowe. W programie partii komunistycznej uchwalonym przez VIII Zjazd w 1919 r. czytamy: „Państwo Radzieckie z samej swej istoty zmierza do zdławienia oporu wyzyskiwaczy, toteż Konstytucja Ra­dziecka, wychodząc z założenia, że wszelka wolność jest oszustwem, jeśli stoi w sprzeczności z wyzwole­niem pracy od ucisku kapitału, nie cofa się przed ode­braniem wyzyskiwaczom praw politycznych. Zadanie partii proletariatu polega na tym, aby realizując nie­ugięcie politykę dławienia oporu wyzyskiwaczy i to­cząc ideologiczną walkę z głęboko zakorzenionymi przesądami co do absolutnego charakteru burżuazyj-nych praw i swobód, wyjaśniać jednocześnie, że po­zbawienie praw politycznych i wszelkiego rodzaju ograniczenia wolności konieczne są tylko jako przej­ściowy środek walki z podejmowanymi przez wyzys­kiwaczy próbami obrony lub odzyskania swoich przy­wilejów. W miarę zanikania obiektywnej możliwości wyzysku człowieka przez człowieka zanikać będzie również konieczność stosowania tych przejściowychśrodków i partia będzie dążyła do ich redukowania i całkowitego zniesienia” .Zwycięstwo socjalizmu w naszym kraju oznaczało stworzenie ekonomiki socjalistycznej i powstanie no­wej struktury klasowej społeczeństwa. W związku z tym Plenum KC WKP(b) w lutym 1935 r. przedło­żyło na VII Zjeździe Rad wniosek o konieczności do­konania w Konstytucji ZSRR pewnych zmian, zmie­rzających w kierunku: a) dalszej demokratyzacji sy­stemu wyborczego, to znaczy wprowadzenia zamiast niezupełnie równych wyborów — wyborów równych, zamiast wyborów pośrednich — wyborów bezpośred­nich, zamiast wyborów jawnych — wyborów tajnych, b) uściślenia społeczno-ekonomicznej podstawy kon­stytucji, to jest doprowadzenia do tego, by konstytu­cja w pełni odpowiadała nowemu układowi sił klaso­wych w ZSRR (jak stworzenie nowego, socjalistycz­nego przemysłu, rozgromienie kułactwa, zwycięstwo ustroju kołchozowego, ugruntowanie się własności so­cjalistycznej jako podstawy społeczeństwa radzieckie­go itd.) Nowa Konstytucja ZSRR, w której znalazły odbicie wszystkie te zmiany, została uchwalona przez VIII Nadzwyczajny Zjazd Rad w 1936 r. W rezolucji Ple­num KC WKP(b), przyjętej na podstawie referatu A. A. Żdanowa o przygotowaniach do wyborów do Ra­dy Najwyższej ZSRR w 1937 r., czytamy, iż „wpro­wadzenie nowej Konstytucji ZSRR oznacza przewrót w życiu politycznym kraju”. Plenum wskazywało, że „następstwem wprowadzenia powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego z głosowaniemtajnym będzie dalsze wzmożenie politycznej aktywno­ści mas, wciągnięcie nowych warstw ludzi pracy do kierowania państwem. Tym samym dyktatura prole­tariatu staje się bardziej elastycznym, a więc bardziej silnym systemem państwowego kierowania społeczeń­stwem przez klasę robotniczą, baza dyktatury prole­tariatu ulega rozszerzeniu, jej podstawa staje się bar­dziej trwała”

[Głosów:1    Średnia:3/5]

Comments

comments