Walka klasy robotniczej
Walka klasy robotniczej pod przewodem partii marksistowsko-leninowskiej o socjalizm i komunizm jest, jeśli chodzi o jej najgłębszą istotę, sprawą międzynarodową. Ciągłość współczesnej walki politycznej międzynarodowego proletariatu ze światowym kapitalizmem przejawia się w proletariackim internacjonalizmie, w uwzględnianiu i wzajemnej wymianie między klasą robotniczą wszystkich krajów i jej partiami komunistycznymi doświadczeń walki o socjalistyczne przeobrażenia. Wielka Październikowa Rewolucja Socjalistyczna wywarła decydujący wpływ na cały bieg historii świata, na losy całej ludzkości. Z górą półwiekowe doświadczenie KPZR, doświadczenie dyktatury proletariatu w ZSRR ma historyczne znaczenie w skali światowej. Doświadczenie to twórczo stosowane przez partie komunistyczne całego świata pomaga im w spełnianiu roli bojowych przywódców mas w walce o zdobycie władzy politycznej przez klasę robotniczą, a w krajach, które zrzuciły już jarzmo kapitału — w walce o budowę nowego, socjalistycznego społeczeństwa. Czou En-lai mówił na XXI Zjeździe KPZR: „Nasze socjalistyczne kraje kroczą wspólną drogą, drogą wskazaną przez Rewolucję Październikową, drogą opartą na prawidłowościach rewolucji socjalistycznej i socjalistycznego budownictwa, sformułowanych w Deklaracji Narady Moskiewskiej. Naród chiński pod kierownictwem Komunistycznej Partii Chin i tow. Mao Tse-tunga kroczy tą drogą ramię przy ramieniu z narodami wszystkich bratnich krajów” .Najbardziej charakterystycznym przejawem względnej samodzielności polityki jest to, że polityka ma swoje szczególne prawidłowości ruchu i rozwoju. Prawidłowości życia politycznego to — ogólne, stałe, istotne, obiektywne i konieczne związki zachodzące między zjawiskami politycznymi.Zagadnienie prawidłowości życia politycznego zostało postawione i rozwiązane w sposób zasadniczy przez marksizm-leninizm. Wielki wkład, jeśli chodzi o opracowanie tego zagadnienia, wniósł W. I. Lenin. Stworzył on nową teorię rewolucji socjalistycznej, naukę o sytuacji rewolucyjnej, o podstawowym prawie rewolucji społecznej, wszechstronnie rozwinął marksistowską naukę o dyktaturze proletariatu, o kierowniczej przeobrażającej roli partii komunistycznej — partii nowego typu, o drogach budownictwa socjalizmu i komunizmu. O prawidłowościach polityki mówił W. I. Lenin w związku z innymi zagadnieniami. Tak na przykład na X Zjeździe Partii w referacie o zastąpieniu kontyngentów podatkiem w naturze, Lenin poruszając problem spółdzielczości odziedziczonej po kapitalizmie wskazywał: „Spółdzielczość, wydzielając elementy silniejsze pod względem gospodarczym, wyżej stojące pod względem ekonomicznym, wydzielała tym samym w polityce — mieńszewików i eserowców. Jest to prawo chemii, na to nie ma rady! (Śmiech). Mieńszewicy i eserowcy to ludzie, którzy świadomie lub nieświadomie odbudowują kapitalizm i pomagają Judeniczom. To jest także prawo” . Występując przeciwko bun-. dowcom i podkreślając niewspółmierność utożsamiania poparcia udzielanego burżuazyjnej demokracji z popieraniem kadetów, z blokiem z nimi, Lenin pisał: „Polityka jednak ma własną obiektywną logikę, niezależną od nakreślonych z góry planów tych czy innych osób lub partii. Bundowiec zakłada, że blok będzie tylko techniczny, a siły polityczne całego kraju sprawiają, że wynika z tego blok ideologiczny” .W walce z „ekonomizmem” Lenin, dowodząc, iż ekonomiści podobnie jak i terroryści korzą się przed żywiołowością i że prowadzi to do urzeczywistniania bur-żuazyjnego programu „Credo”, podkreślał: „Jest to zupełnie logiczny i nieunikniony wniosek, przy którym nie można nie obstawać, chociażby ci, którzy zaczynają urzeczywistniać ten program, sami nawet nie uświadamiali sobie nieuchronności takiego wniosku. Działalność polityczna ma swą logikę niezależną od świadomości tych, którzy mając najlepsze intencje nawołują bądź do terroru, bądź do nadania charakteru politycznego samej w&lce ekonomicznej. Dobrymi chęciami wybrukowane jest piekło, w danym zaś wypadku dobre chęci nie ratują jeszcze od żywiołowego ciążenia ku «linii najmniejszego oporu», ku linii czysto burżuazyjnego programu «Cre-do»” .Klasycy marksizmu-leninizmu sformułowali i teoretycznie uzasadnili ogólne, to jest obowiązujące dla wszystkich krajów, prawidłowości tworzenia i rozwoju społeczeństwa socjalistycznego. Prawidłowości te zostały sprawdzone i potwierdzone przez z górą czterdziestoletnie doświadczenie rozwoju Wielkiej Październikowej Rewolucji Socjalistycznej, doświadczenie rozwoju wszystkich krajów socjalistycznych .Ogólne prawidłowości rewolucyjnej przebudowy społeczeństwa kapitalistycznego na społeczeństwo socjalistyczne działają zarówno w politycznej, ideologicznej, jak i ekonomicznej dziedzinie życia społecznego. Założeń obiektywnej konieczności owej przebudowy należy szukać w ekonomice — w nieuniknionym dla ustroju kapitalistycznego konflikcie między siłami wytwórczymi a stosunkami produkcji, konflikt ten zaś może być rozwiązany, „usunięty” jedynie i wyłącznie poprzez likwidację kapitalistycznego sposobu produkcji i zastąpienie go przez socjalistyczny sposób produkcji.Jednakże sama konieczność ekonomiczna nie może jeszcze doprowadzić do tego rodzaju zmiany. Trzeba, aby sprzeczności istniejące w ekonomice znalazły swoje odbicie, uogólnienie i ostateczny wyraz w polityce, która aczkolwiek określana jest przez ekonomikę, stanowi mimo to inną, różniącą się od niej dziedzinę stosunków społecznych. Skoro zaś jest to odrębna dziedzina społecznych stosunków między ludźmi, to działające tu prawa nie są bezpośrednio prawami ekonomiki ani też ich zwykłą reprodukcją. Proces polityczny jest zawsze odzwierciedleniem procesu ekonomicznego, jednakże jest to odzwierciedlenie swoiste, specyficzne, nie pokrywające się z nim. W przeciwnym wypadku istnienie polityki jako odrębnej dziedziny stosunków społecznych byłoby niemożliwe.Dlatego też, aby społeczeństwo przeszło od kapitalizmu do socjalizmu, nie wystarczy działanie samych tylko przyczyn ekonomicznych. Realizacja dojrzałego w ekonomice przewrotu wymaga przewrotu również w polityce, to jest, aby uruchomione zostały wyrastające na bazie praw ekonomicznych takie prawidłowości życia politycznego społeczeństwa w okresie przechodzenia do socjalizmu, jak rewolucja socjalistyczna, ustanowienie dyktatury proletariatu, sojusz klasy robotniczej z chłopstwem przy kierowniczej roli klasy robotniczej, istnienie partii marksistowsko-leninowskiej, kierującej klasą robotniczą i wszystkimi ludźmi pracy w toku budowy socjalizmu itd.W danym wypadku względna samodzielność polityki w stosunku do ekonomiki przejawia się już w tym, że ekonomika nie określa po prostu polityki, lecz potrzebuje jej, że ekonomiczne uwarunkowanie przejścia do socjalizmu samo przez się nie tylko nie zapewnia jeszcze takiego przejścia, lecz aby zostało zrealizowane,wymaga określonych procesów politycznych, które mają swoje, właściwe tylko im prawidłowości.W dziedzinie politycznej najgłębszą, podstawową ogólną prawidłowością, działającą w każdym kraju i w ciągu całego okresu przechodzenia od kapitalizmu do komunizmu, jest zdobycie przez klasę robotniczą władzy politycznej, ustanowienie i umocnienie dyktatury proletariatu przy kierowniczej roli partii marksistowsko-leninowskiej. W dziele „Państwo a rewolucja” W. I. Lenin wskazywał: „Formy państw burżuazyj-nych są niezmiernie różnorodne, ich istota jednak jest ta sama: wszystkie te państwa tak czy owak są jednak w ostatecznym wyniku bezwarunkowo dyktaturą burżuazji. Przejście od kapitalizmu do komunizmu musi, oczywiście, dać ogromną obfitość i różnorodność form politycznych, lecz istota rzeczy będzie przy tym nieuchronnie ta sama: dyktatura proletaria-t u” . Biorąc za podstawę leninowską teorię rewolucji socjalistycznej, N. S. Chruszczow w referacie sprawozdawczym KC KPZR na XX Zjeździe partii podkreślał: „Przy wszystkich formach przejścia do socjalizmu koniecznym i decydującym warunkiem jest polityczne kierownictwo klasy robotniczej z jej przodującym oddziałem na czele. Bez tego niemożliwe jest przejście do socjalizmu” .Głównym zadaniem i celem dyktatury proletariatu jest gruntowne przeobrażenie wszystkich stosunków społecznych na podstawach socjalistycznych, zbudowanie społeczeństwa komunistycznego. Władza polityczna potrzebna jest klasie robotniczej przede wszystkim do zbudowania ekonomiki socjalistycznej opartej na własności społecznej.Ogólna prawidłowość zastąpienia danego sposobu produkcji przez inny polega na tym, że dotąd nie może powstać nowy sposób produkcji, dopóki nie dojrzeją w łonie starego społeczeństwa niezbędne do tego warunki materialne. Odnosi się to również do socjalistycznego sposobu produkcji. Kapitalizm stwarza w sposób żywiołowy wysoki poziom sił wytwórczych i nadaje im społeczny charakter. Spotęgowanie społecznego charakteru produkcji w stadium imperializmu przejawia się w powstaniu monopoli i wzroście kapitalizmu państwowo-monopolistycznego. Kapitalistyczne siły wytwórcze popadają w ostry konflikt z burżuazyjnymi stosunkami produkcji opartymi na własności prywatnej. Wymagają one uspołecznienia środków produkcji, to jest przejścia do własności socjalistycznej. Kapitalizm rodzi swojego grabarza i nosiciela nowego, socjalistycznego sposobu produkcji — proletariat. Oto główne materialne przesłanki socjalizmu.Jednakże powstawanie ekonomiki socjalistycznej ma swoje bardzo istotne cechy szczególne, zupełnie inne niż cechy ekonomiki kapitalistycznej. Po pierwsze, socjalistyczne stosunki produkcji nie powstają i nie mogą powstać w łonie kapitalizmu, podczas gdy kapitalistyczne stosunki produkcji powstały w łonie społeczeństwa feudalnego. Po drugie, socjalistyczne stosunki prdukcji nie powstają i nie mogą powstać w sposób żywiołowy, tak jak powstały burżua-zyjne stosunki produkcji. Powstanie ekonomiki socjalistycznej jest rezultatem świadomej rewolucyjnej działalności proletariatu, mas pracujących. Działalność taka może się rozwijać tylko pod kierownictwem partii marksistowsko-leninowskiej. Po trzecie, głównym, wstępnym warunkiem powstania ekonomiki socjali-stycznej jest zburzenie państwa burżuazyjnego i ustanowienie dyktatury proletariatu w toku rewolucji socjalistycznej. Zadanie rewolucji burżuazyjnej natomiast sprowadza się do likwidacji pozostałości starego ustroju, utorowania drogi dla dalszego wzrostu kapitalizmu, stworzenia warunków zapewniających zgodność między władzą państwową a kapitalistyczną ekonomiką powstałą już w łonie feudalizmu. W przeciwieństwie do tego powstanie ekonomiki socjalistycznej rozpoczyna się dopiero od zdobycia władzy politycznej przez klasę robotniczą. Przewrót polityczny poprzedza tu przewrót ekonomiczny. Przy tym spośród wszystkich przewrotów, jakie zna historia, przejście od ekonomiki kapitalistycznej do ekonomiki socjalizmu stanowi najgłębszy przewrót w stosunkach społecznych między ludźmi. Może być on dokonany tylko poprzez rewolucyjne zburzenie burżuazyjnych stosunków produkcji, likwidację kapitalistycznej własności prywatnej i zastąpienie jej własnością socjalistyczną. Wszystko to można przeprowadzić tylko drogą rewolucji socjalistycznej i ustanowienia dyktatury proletariatu.Oczywista więc jest całkowita bezpodstawność teorii — głoszonych przez ideologów burżuazji, reformistów i rewizjonistów — o ewolucyjnym żywiołowym przerastaniu kapitalizmu w socjalizm. Współcześni rewizjoniści otwarcie odstępują od materializmu historycznego, twierdząc, że socjalizm powstaje w wyniku demokracji burżuazyjnej i uświadomienia „wolności jednostki” w społeczeństwie burżuazyjnym. Uważają oni przy tym wzrost kapitalizmu państwowo-monopolistycznego za dowód, że „ludzkość… wkracza w erę socjalizmu”, a w samych formach kapitalizmu państwowego dopatrują się gotowych elementów ekonomiki socjalistycznej.