Sojusz robotników
Ekonomiczna konieczność istnienia sojuszu robotników i chłopów wynika stąd, że wspólnota zasadniczych materialnych interesów ekonomicznych tych dwóch klas rodzi również wspólnotę ich interesów politycznych. Tylko w jedności, w klasowym politycznym sojuszu — przy hegemonii proletariatu — robotnicy i chłopi mogą uwolnić się od kapitalistycznej niewoli, zbudować socjalizm, a tym samym zapewnić sobie dostatnie i kulturalne życie. Ekonomiczna konieczność sojuszu robotników i chłopów wypływa również z tego, że stanowi on siłę społeczną, która w toku rewolucji socjalistycznej może przezwyciężyć opór klasy kapitalistów, sprzeciwiających się wymogom ekonomicznego prawa zgodności stosunków produkcji z charakterem sił wytwórczych. Robotnicy i chłopi stanowią większość ludności każdego kraju kapitalistycznego i od nich głównie w ostatecznym wyniku zależy likwidacja kapitalizmu, zwycięstwo rewolucji socjalistycznej. Siła i zorganizowanie mas ludowych, stopień ich zespolenia wokół partii komunistycznej, wywiera przemożny wpływ na postępowanie obalonych klas, na długotrwałość i ostrość ich oporu.Po zwycięstwie rewolucji socjalistycznej znaczenie sojuszu robotniczo-chłopskiego jeszcze bardziej wzrasta. Wyłaniające się przed społeczeństwem w okresie przejściowym olbrzymie zadania — których treścią jest nie tylko zapewnienie warunków politycznych dla przeobrażeń ekonomicznych mających na celu zbudowanie socjalizmu, lecz także bezpośrednia organizacja samego procesu budowy socjalistycznej ekonomiki — nie mogą być pomyślnie rozwiązane bez dalszego rozszerzenia i umocnienia sojuszu robotników i chłopów. Przy tym sojusz ten może się rozwijać jedynie wtedy, gdy udoskonala się jego podstawy ekonomiczne. Oznacza to, że sojusz robotniczo-chłopski, będący jednym z głównych warunków zwycięstwa socjalistycznego sposobu produkcji, z kolei sam jest uwarunkowany koniecznością powstania, ukształtowania i utrwalenia tego sposobu produkcji jako niepodzielnie panującego. Sojusz robotników i chłopów po zwycięstwie rewolucji socjalistycznej umacnia się i rozwija w miarę tego, jak w ekonomice socjalizm zwycięża kapitalizm, potem jednak rozwija się już na swojej własnej podstawie.W wyniku niezmiernie głębokich zmian w ekonomicznej i klasowej strukturze społeczeństwa radzieckiego, w wyniku socjalistycznej industrializacji kraju i kolektywizacji rolnictwa oraz całkowitego wyparcia elementów kapitalistycznych z ekonomiki i ugruntowania się niepodzielnego panowania socjalistycznych stosunków produkcji sojusz robotników i chłopów osiągnął nowy szczebel, przekształcił się w przyjaźń tych dwóch klas. Przyjaźń ta wyrosła głównie na gruncie ogólnonarodowej państwowej własności socjalistycznej, która jest ucieleśnieniem całkowitej zgodności, zespolenia się zasadniczych interesów ekonomicznych robotników i chłopów, ich realnej ekonomicznej równości w stosunku do podstawowych, decydujących środków produkcji dóbr materialnych. Ogólnonarodowa, państwowa własność jest niewzruszonym fundamentem ekonomicznym sojuszu robotników i chłopów, politycznej jedności całego społeczeństwa socjalistycznego. Ekonomiczny sojusz robotników i chłopów znajduje materialny wyraz w kołchozowej własności socjalistycznej, stworzonej i rozwijanej nie tylko przez chłopstwo kołchozowe, ale także i przez klasę robotniczą, przez cały naród radziecki, przez państwo socjalistyczne.Wszystko to dotyczy jeszcze w większej mierze okresu stopniowego przechodzenia od socjalizmu do komunizmu. Z jednej strony rola sojuszu robotników i chłopów wzrasta, ponieważ istnieje potrzeba — w celu stworzenia materialno-technicznej bazy komunizmu — dalszego spotęgowania aktywności wszystkich ludzi pracy, i to zwłaszcza w dziedzinie produkcji materialnej, Z drugiej strony, owa aktywność jest tym większa, a jej rezultaty tym bardziej efektywne, im trwalsza jest ekonomiczna podstawa sojuszu robotników i chłopów. Dlatego właśnie partia komunistyczna w walce o dalszy rozwój i podniesienie siły klasowego sojuszu robotników i chłopów bierze pod uwagę — podobnie jak poprzednio — konieczność wszechstronnego umacniania jego bazy ekonomicznej, a więc ekonomicznej podstawy rozwoju całego społeczeństwa socjalistycznego zdążającego do komunizmu. Olbrzymie znaczenie pod tym względem miały i mają opracowane (poczynając od Wrześniowego Plenum KC KPZR w 1953 r.) poważne środki prowadzące do wydatnego podniesienia poziomu rolnictwa.Lenin rozwijając twórczo marksistowską naukę o dyktaturze proletariatu wykazał, że naczelną jej zasadą jest sojusz klasy robotniczej i chłopstwa, że szczególna cecha tego sojuszu polega na kierowniczej roli klasy robotniczej w stosunku do chłopstwa, jako klasy najbardziej zorganizowanej, konsekwentnie rewolucyjnej i związanej z najbardziej przodującymi formami gospodarki.W radach, powstałych jako wynik rewolucyjnej twórczości mas, odkrył Lenin państwową formę sojuszu robotników i chłopów.W miarę rozwoju ekonomiki socjalistycznej i zmian dokonujących się w klasowej strukturze naszego społeczeństwa rozwijały się również rady, doskonaliły się formy politycznego sojuszu robotników i chłopów. W wyniku tych zmian nastąpiło przekształcenie się rad delegatów robotniczych, chłopskich i żołnierskich w rady delegatów ludu pracującego. W poprzednich radach znajdował swe odbicie fakt, iż chłopstwo pozostawało jeszcze klasą drobnych wytwórców towarowych, których praca opierała się na indywidualnej własności prywatnej, i nie było klasą socjalistyczną. Poprzednie rady nie dopuszczały do organów władzy politycznej obalonych, lecz stawiających jeszcze zacięty opór klas wyzyskiwaczy. Rady delegatów ludu pracującego wprowadzone na mocy Konstytucji Radzieckiej w 1936 roku — konstytucji zwycięskiego socjalizmu — dowodzą likwidacji wszystkich klas wyzyskiwaczy, przekształcenia się chłopstwa w socjalistyczną klasę chłopstwa kołchozowego, przekształcenia się społeczeństwa radzieckiego w socjalistyczne społeczeństwo równouprawnionych wytwórców, w społeczeństwo ludzi pracy. Okresowi przejściowemu od kapitalizmu do socjalizmu odpowiadały rady delegatów robotniczych, chłopskich i żołnierskich, okresowi przechodzenia od socjalizmu do komunizmu odpowiadają rady delegatów ludu pracującego.Najpełniejszym i najgłębszym ucieleśnieniem politycznego sojuszu robotników i chłopów jest partia komunistyczna — kierownicza siła systemu dyktatury proletariatu. Cała działalność KPZR wyraża zasadnicze interesy robotników i chłopów, wszystkich ludzi pracy. Komunistyczna partia jest partią robotników i chłopów, czego potwierdzeniem jest nie tylko jej rola i działalność, ale i statut. Statut KPZR głosi: „Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego jest dobrowolnym, bojowym związkiem ludzi wspólnej idei — komunistów, zorganizowanym spośród klasy robotniczej, pracujących chłopów i pracującej inteligencji”.Oczywiście nie oznacza to, że partia komunistyczna przestała być czołowym zorganizowanym oddziałem klasy robotniczej ZSRR, najwyższą formą jej organizacji klasowej, jak stwierdzał Statut uchwalony na XVIII Zjeździe Partii w 1939 roku. Od czasu zlikwidowania klas wyzyskiwaczy i powstania społeczeństwa socjalistycznego sztandar klasy robotniczej i jej partii stał się sztandarem radzieckiego chłopstwa kołchozowego i radzieckiej inteligencji na zawsze. A zatem Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego, pozostając przede wszystkim czołowym oddziałem klasy robotniczej, jest w warunkach socjalizmu awangardą całego narodu radzieckiego, czołowym oddziałem wszystkich ludzi pracy. W społeczeństwie socjalistycznym zasadnicze interesy wszystkich grup społecznych są zgodne, nie ma więc bazy społecznej dla wielopartyjności. KPZR była, jest i będzie jedyną inspirującą, organizującą i kierowniczą siłą narodu radzieckiego w okresie budownictwa komunistycznego.To, że partia komunistyczna jest awangardą całego narodu radzieckiego, stanowi nie tylko o trwałości sojuszu robotników i chłopów, lecz także o moralno-politycznej jedności społeczeństwa socjalistycznego. Istnienie i umacnianie się tej jedności jest jedną z najważniejszych cech szczególnych decydującego oddziaływania ekonomiki na życie polityczne w społeczeństwie socjalistycznym.Zwycięstwo socjalistycznych stosunków ekonomicznych spowodowało zasadniczą zmianę struktury klasowej społeczeństwa radzieckiego, doprowadziło do likwidacji wszystkich klas wyzyskiwaczy i powstania nowych, socjalistycznych klas robotników i chłopów, nowej ludowej inteligencji. W związku z tym zmienił się również charakter stosunków politycznych w społeczeństwie.Pod względem swego charakteru stosunki polityczne dzielą się na następujące typy: a) stosunki panowania i ujarzmienia (dyktatura jakiejś klasy w stosunku do klasy — antagonisty); b) stosunki walki (między klasami antagonistycznymi); c) stosunki sojuszu (na przykład sojusz klasy robotniczej z podstawowymi masami chłopstwa i wszystkimi innymi warstwami ludzi pracy); d) stosunki kierownika i kierowanych (stosunek klasy robotniczej do chłopstwa i inteligencji w warunkach socjalizmu). Po likwidacji klasy wyzyskiwaczy dyktatura proletariatu reprezentuje dwa ostatnie typy stosunków politycznych, czyli kierownictwo klasy robotniczej wobec chłopstwa i inteligencji na gruncie sojuszu i przyjaźni z nimi. Polityczna jedność społeczeństwa socjalistycznego, której wyrazem jest dyktatura klasy robotniczej, opiera się na wspólnocie zasadniczych interesów ekonomicznych i politycznych wszystkich grup społecznych. Ideologiczną podstawą politycznej jedności społeczeństwa socjalistycznego jest mark-sizm-leninizm.Moralno-polityczna jedność narodu stanowi ogromną siłę napędową rozwoju społeczeństwa socjalistycznego. Jedność ta nie ogranicza się tylko do sfery ideologii,lecz znajduje wyraz przede wszystkim w realnych, praktycznych stosunkach politycznych między robotnikami, chłopami i inteligencją, między nimi a partią i państwem. Wyrazem jej jest ogólnonarodowe uznanie i poparcie polityki partii komunistycznej, pomyślne wcielanie tej polityki w życie. Moralno-polityczna jedność narodu radzieckiego przejawia się w stale rosnących sukcesach budownictwa socjalistycznego i komunistycznego.Jednym z najbardziej jaskrawych dowodów wykutej przez partię moralno-politycznej jedności narodu radzieckiego, jego zespolenia wokół KPZR i władzy radzieckiej jest to, że w ZSRR nie ma faktów pociągania do odpowiedzialności sądowej za przestępstwa polityczne, nie ma więźniów politycznych. W tym właśnie przejawia się specyfika decydującego oddziaływania ekonomiki socjalistycznej, socjalistycznego bytu społecznego na politykę, na polityczną świadomość społeczeństwa. Ze wszystkich zjawisk wchodzących w skład nadbudowy polityka jest najbardziej bezpośrednio związana z ekonomiką, najszybciej odzwierciedlają się w niej zmiany zachodzące w bycie społecznym. Na obecnym etapie w dziedzinie politycznej została już osiągnięta zgodność między bytem społeczeństwa socjalistycznego i socjalistyczną świadomością mas. W dziedzinie moralności natomiast przeżytki kapitalizmu są bardziej żywotne, jeszcze się utrzymują. Dowodzi to nierówno-mierności rozwoju różnych form świadomości społecznej.Dalsze umacnianie się moralno-politycznej jedności społeczeństwa radzieckiego dokonuje się w drodze tworzenia warunków umożliwiających zacieranie się granicy między klasą robotniczą, chłopstwem i inteligencją, w drodze likwidacji istotnych różnic między miastem i wsią, między pracą umysłową i fizyczną.Jednocześnie i w związku z umacnianiem się sojuszu klasy robotniczej i chłopstwa rozwija się również taka strona politycznej jedności społeczeństwa socjalistycznego, jak przyjaźń narodów ZSRR — jedna z najważniejszych szczególnych cech życia politycznego radzieckiego, socjalistycznego, wielonarodowego społeczeństwa.Jeśli sojusz robotników i chłopów charakteryzuje polityczne życie społeczeństwa radzieckiego z punktu widzenia stosunków politycznych między klasami, stanowiącymi jego części składowe, to przyjaźń między narodami charakteryzuje również życie polityczne, ale już z punktu widzenia wzajemnych stosunków między narodami i narodowościami tworzącymi społeczeństwo radzieckie. Braterskie stosunki przyjaźni łączące narody Związku Radzieckiego są nierozerwalnie związane z opartym na zasadach proletariackiego internacjonalizmu stosunkiem całego narodu radzieckiego do narodów innych krajów obozu sosjalistycznego, do ludzi pracy na całym świecie.Stosunki między narodami są stosunkami politycznymi, jako że na nie rzutują wzajemne stosunki klas wchodzących w skład tych narodów, toteż w ostatecznym wyniku wyrażają one stosunki klasowe związane z działalnością państwa. Sojusz robotników i chłopów jest trzonem moralno-politycznej jedności społeczeństwa radzieckiego. Dlatego też więź łącząca wszystkie strony tej jedności polega na tym, że stosunki przyjaźni narodów są stosunkami różnych pod względem narodowości, lecz socjalistycznych pod względem charakteru oddziałów klasy robotniczej, chłopstwa i inteligencji. Wszystkie te rodzaje stosunków politycznych mają wspólną podstawę, na którą składa się likwidacja własności prywatnej i klas wyzyskiwaczy, niepodzielne panowanie socjalistycznego sposobu produkcji, umacnianie się dyktatury proletariatu przy kierowniczej roli partii komunistycznej.Ucieleśnieniem proletariackiego socjalistycznego internacjonalizmu jest polityka narodowościowa naszej partii, zapewniająca równomierny rozwój wszystkich socjalistycznych narodów ZSRR na drodze do komunizmu. Na XXI Zjeździe KPZR stwierdzano, że w latach władzy radzieckiej masy pracujące republik wschodnich dokonały skoku od stosunków patriarchalno-feu-dalnych do socjalizmu z pominięciem kapitalistycznego stadium rozwoju. Dzięki realizowaniu przez partię leninowskiej polityki narodowościowej globalna produkcja przemysłu wzrosła w roku 1958 w porównaniu z 1913: w Uzbekistanie — 17 razy, w Kazachstanie — 44 razy, w Gruzji — 35 razy, w Azerbajdżanie — 14 razy, w Kirgizji — 50 razy, w Tadżykistanie — 31 razy, w Armenii — 55 razy, w Turkmenii — 20 razy.Obecnie, w okresie rozwiniętego budownictwa komunizmu, polityka umacniania i rozwijania przyjaźni między wszystkimi narodami i narodowościami zamieszkującymi ZSRR znajduje wyraz w siedmioletnim planie rozwoju społeczeństwa radzieckiego. W najbliższym siedmioleciu przewiduje się wyższe tempo rozwoju sił wytwórczych w rejonach wschodnich niż w całym Związku Radzieckim. Rejony te otrzymają ponad 40% wszystkich nakładów inwestycyjnych. W ekonomice rejonów wschodnich nastąpią jakościowe zmiany w rezultacie zwiększenia ich potencjału energetycznego i znacznego rozwoju kluczowych gałęzi przemysłu. W Kazachstanie na przykład, obok istniejącej już wysoko rozwiniętej produkcji metali nieżelaznych i rzadkich, organizuje się po raz pierwszy produkcję surówki żelaza, przy tym wytop stali ma wzrosnąć 15 razy. W Uzbekistanie znów zwiększy się 106 razy produkcja gazu. W ciągu siedmiolecia we wszystkich republikachszczególnie się rozwinie specjalizacja rolnictwa .