SAMORZĄD RZEMIEŚLNICZY

SAMORZĄD RZEMIEŚLNICZY

społecz­no-zawodowe i gospodarcze organizacje indywidualnego rzemiosła, posiadające osobowość prawną. Podstawowymi Jed­nostkami s.rz. są cechy i spółdzielnie rze­mieślnicze zrzeszone w izbach rzemieślni­czych.Cechy z mocy ustawy zrzeszają wszy­stkich rzemieślników mających zakłady rzemieślnicze na terenie ich statutowego działania. Ustawowy obowiązek należenia do cechów nie dotyczy pracowników gos­podarki uspołecznionej, którzy na pod­stawie specjalnych uprawnień wykonu­ją ubocznie rzemiosło. Do podstawowych zadań cechów należy: 1. prowadzenie wśród członków działalności społeczno–wychowawczej, szkoleniowej itp.; 2. ini­cjowanie i popieranie rozwoju spółdziel­ni rzemieślniczych, zrzeszających człon­ków cechu, oraz współpraca ze spółdziel­niami; 3. reprezentowanie członków wobec organów administracji państwowej oraz organizacji społecznych i gospodar­czych; 4. kontrola zakładów rzemieślni­czych rozpatrywanie skarg dotyczących ich działalności. Organami cechu są: wal­ne zgromadzenie członków, zarząd, ko­misja rewizyjna i sąd cechowy. Nadzór nad działalnością cechów sprawują orga­nizacje s.rz. wyższego szczebla i prezydia rad narodowych.Spółdzielnie rzemieślnicze prowadzą działalność na zasadach okreś­lonych w ustawie z 17 II 1961 o spółdziel­niach i ich związkach. Zrzeszają rze­mieślników mających zakłady na tere­nie ich statutowej działalności. Podsta­wowym Ich zadaniem Jest zaopatrywanie rzemiosła w surowce, materiały i środki pracy, organizowanie zbytu wyrobów i usług rzemieślniczych, działalność spo­łeczno-wychowawcza i socjalna oraz dzia­łalność gospodarcza związana z realizacją zadań statutowych. Organami samorządu spółdzielni są: walne zgromadzenie człon­ków, rada i zarząd. Przynależność do spółdzielni nie Jest obowiązkowa. Izby rzemieślnicze, wojewódz­kie związki cechów spółdzielni rze­mieślniczych, mających siedzibę na te­renie ich statutowej działalności. Do pod­stawowych zadań izb rzemieślniczych należy: 1. reprezentowanie rzemiosła wobec władz państwowych, organizacji społecznych i gospodarczych oraz współ­działanie z organami administracji pań­stwowej w ustalaniu kierunków rozwo­ju, zadań rzemiosła i wytycznych do pla­nów gospodarczych spółdzielni itp.; 2. sprawowanie nadzoru nad działalnością zrzeszonych cechów i spółdzielni; 3. czu­wanie nad szkoleniem uczniów w zakła­dach rzemieślniczych oraz przeprowadza­nie egzaminów czeladniczych i mistrzow­skich; 4. prowadzenie działalności spo­łeczno-wychowawczej, kulturalno-oświa­towej i socjalnej. Organami izb rzemieśl­niczych są: zjazd delegatów cechów i spółdzielni, rada izby, zarząd, komisja rewizyjna i odwoławczy sąd rzemieślni­czy.Centralny Związek RzemioSŁA społeczno-zawodową i gospo­darczą organizacją rzemiosła, którego członkami są izby rzemieślnicze. Do za­dań Jego należy: 1. nadzór i koordynacja działalności wszystkich organizacji s.rz. oraz reprezentowanie ich wobec władz państwowych, organizacji społecznych, politycznych gospodarczych; 2. opraco­wywanie ogólnokrajowych kierunków rozwoju rzemiosła, wynikających z na­rodowych planów gospodarczych, oraz opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawodawczych dotyczących rze­miosła; 3. opracowywanie zasad do statu­tów organizacji rzemieślniczych; 4. za­wieranie układów zbiorowych pracy pra­cowników zakładów rzemieślniczych or­ganizacji s.rz.Centralny Związek Rzemiosła ma wiele uprawnień ustawowych, np. prawo uchy­lania uchwał walnych zgromadzeń orga­nizacji s.rz. w przypadku ich sprzeczno­ści z prawem lub uchwałami organizacji nadrzędnych s.rz., prawo zawieszania w czynnościach członków zarządu organiza­cji s.rz. Ponadto ma on uprawnienia centralnego związku spółdzielczego w stosunku do spółdzielni rzemieślniczych, określone w ustawie o spółdzielniach i ich związkach. Organami Centralnego Związku Rzemiosła są: krajowy zjazd de-‚egatów, rada, zarząd komisja rewizyj­na. Zakres i tryb ich działania oraz sta­tut Związku uchwala krajowy zjazd delegatów, zatwierdza zaś minister handlu wewnętrznego i usług po porozumieniu 7- Naczelną Radą Spółdzielczą.SAYA PRAWO RYNKU prawo sformu­łowane przez ekonomistę francuskiego J. B. Saya (1767—1832); głosi ono, że pro­dukty zawsze nabywa się w zamian za produkty, a zatem nie może być ogólnej nadprodukcji wszystkich towarów; ina­czej mówiąc — wszelka podaż produk­tów Jest jednocześnie popytem na inne produkty; pieniądz spełnia przy tym je­dynie funkcję technicznego pośrednika w wymianie. Myśl tę znali Już fizjokra-cl fizjokratyzm), którzy w ten sposób dowodzili w walce z merkantylistami ( merkantylizm), że wymiana nie przy­sparza krajowi bogactwa; podzielał Ją także A. Smith (1723—90). Say natomiast sformułował ją w celu udowodnienia niemożliwości istnienia kryzysów nadpro­dukcji. „Całkowita podaż produktów całkowity popyt muszą koniecznie być równe Ogólna zatem nadprodukcja byłaby niedorzecznością”. Brak równo­wagi między podażą popytem może wy­nikać Jedynie z niewłaściwego rozmiesz­czenia środków produkcji.Say naturalizuje proces wymiany; w je­go ujęciu wymiana odbywa silę w istocie wg formuły (towar — towar); w rzeczywistości proces wymiany dokonuje się za pośrednictwem pieniądza pieniądz rozszczepia akt wymiany na oddzielne akty kupna sprzedaży. Akt kupna nie musi się pokrywać z aktem sprzedaży ani w czasie, ani w przestrze­ni; poszczególne towary mogą więc nie znajdować nabywcy. Tkwi tutaj — Jak wykazał Marks — formalna możliwość kryzysów nadprodukcji. Ta formalna możliwość kryzysów, istniejąca już w prostej gospodarce towarowej, prze­kształca się w ustroju kapitalistycz­nym — w wyniku działania podstawo­wej sprzeczności kapitalizmu — w rze­czywistość.P.r.S. stanowiło teoretyczny wyraz eks­pansywnego rozwoju kapitalizmu w po­czątkach XIX w.; zawierało ono słuszną myśl, a mianowicie, że rozwój produk­cji prowadzi do rozwoju rynku, zwłasz­cza rynku dóbr kapitałowych. W tym sensie było ono wyrazem postępu. W su­mie Jest jednak błędne, pomija bowiem i zamazuje istotne cechy i sprzeczności gospodarki kapitalistycznej, a zatem ma charakter apologetyczny. Say, a za nim wszyscy ekonomiści burżuazyjni, traktu­jąc prawa produkcji jako prawa nieza­leżne od form własności środków pro­dukcji, nie byli w stanie zrozumieć me­chanizmu gospodarki kapitalistycznej. Dopiero w warunkach wielkiego kry­zysu lat 1929—33 J. M. Keynes (1883—1946) stwierdził, że p.r.S. Jest opinią najbar­dziej niezgodną ze słuszną teorią i naj­bardziej sprzeczną z doświadczeniem.RZEMIOSŁO, zawodowe wykonywanie przez osobę fizyczną we własnym imie­niu gospodarczej działalności wytwórczej i usługowej na podstawie odpowiedniego uprawnienia wydanego przez właściwy organ administracji państwowej. Charak­teryzuje się niewielką skalą działalności prowadzonej osobiście przez właściciela warsztatu rzemieślniczego lub przy po­mocy członków jego rodziny, pozostają­cych we wspólnym gospodarstwie domo­wym, bądź określonej ustawowo niewiel­kiej liczby pracowników najemnych. Działalność rz. w Polsce reguluje Usta-wa z dnia 8 VI 1972 o wykonywaniu i organizacji rz., która weszła w życie 1973. Uchyla ona dotychczasowe prze­pisy prawa przemysłowego z dnia 7 VI 1927, normujące rozwój rz. w Polsce, oraz odpowiednie przepisy Ustawy z dnia 1 VII 1958 o zezwoleniach na wykonywa­nie przemysłu, rz., handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nie­uspołecznionej (a także wydane na ich podstawie przepisy wykonawcze). Jedno­cześnie 1973 weszła w życie Ustawa0 ubezpieczeniu społecznym rzemieślni­ków. Obie ustawy, normujące społeczne1 prawno-ekonomiczne warunki działania rz., oparte zostały na wyraźnie określo­nej koncepcji Jego roli, rozwoju i orga­nizacji w gospodarce socjalistycznej Pol­ski. U podstaw tej koncepcji leży prze­konanie o celowości zapewnienia spo­łecznie użytecznej działalności rz., trwa­łych perspektyw rozwoju i stabilnych warunków działania zgodnego z potrze­bami społeczno-gospodarczymi kraju, zwłaszcza w zaspokajaniu potrzeb lud­ności i rolnictwa na usługi i wyroby rynkowe. W tym też aspekcie utrzyma­ną jest ustawa o ubezpieczeniu społecz­nym rzemieślników, zapewniająca im od­powiednie przywileje świata pracy. Samodzielne wykonywanie rz. przez oso­bę fizyczną wymaga uzyskania upraw­nienia, które wydaje właściwy organ ad­ministracji państwowej w formie: 1. po­twierdzenia zgłoszenia wykonywania rz. lub 2. zezwolenia na wykonywanie rz. Uprawnienia te wydaje się jedynie oso­bom mającym odpowiednie do wykony­wania rz. kwalifikacje zawodowe. Dowo­dem posiadania tych kwalifikacji jest przede wszystkim dyplom mistrza rze­mieślniczego w danym zawodzie lub inne określone przepisami dyplomy świad-dectwa wraz z odpowiednią praktyką w zawodzie, odpowiadające danemu rodza­jowi rz. Najbardziej dogodną dla rze­mieślnika formą uprawnienia do prowa­dzenia działalności rzemieślniczej jest po­twierdzenie zgłoszenia wykonywania rz. Forma ta wprowadzona obecnie omawia­ną ustawą o wykonywaniu organizacji rz. preferuje tych rzemieślników, któ­rych działalność koncentrować się bę­dzie przede wszystkim na rozwijaniu usług. Jest ona przyznawana na wniosek zainteresowanej osoby, w przypadkach gdy przedmiotem działalności ma być świadczenie usług dla ludności i rolnic­twa lub wytwarzanie drobnych artyku­łów rynkowych osobiście albo przy po­mocy tylko członków rodziny. Właściwy organ nie może wówczas odmówić wy­dania potwierdzenia zgłoszenia wykony­wania rz. Przy tej formie uprawnienia rzemieślnik zwolniony jest od płacenia podatku obrotowego dochodowego, opłacając jedynie corocznie opłatę skar­bową, z której w określonych okolicz­nościach może być częściowo lub nawet całkowicie zwolniony. W innych przy­padkach wykonywanie rz. uzależnione jest od uzyskania zezwolenia, które uprawnia do zatrudniania 6, a w rz. bu­dowlanych do 8 pracowników najemnych. Właściwy organ, wydający zezwolenie na wykonywanie rz., może na wniosek za­interesowanej osoby wyrazić zgodę na zatrudnienie większej liczby pracowni­ków, uzasadnione rodzajem wykonywa­nego rz., zapotrzebowaniem na dane wy­roby lub usługi oraz występującymi nad­wyżkami siły roboczej na danym tere­nie.Obowiązująca od I 1973 ustawa o wy­konywaniu i organizacji rz. rozciąga po­jęcie rz. również na niektóre inne for­my gospodarki nieuspołecznionej po­zarolniczej, a zwłaszcza na tzw. przemysł prywatny, który został zintegrowany organizacyjnie z rz. Wyrazem tego Jest powołanie w grudniu 1972 Centralnego Związku Rzemiosła w miejsce czterech dotychczas działających społeczno-zawo-dowych i gospodarczych organizacji rz. i prywatnych wytwórców, tj.: Centralne­go Związku Rzemieślniczych Spółdzielni Zaopatrzenia Zbytu, Związku Izb Rze­mieślniczych, Ogólnopolskiego Zrzeszenia Prywatnych Wytwórców, Ogólnopolskie­go Zrzeszenia Prywatnych Usług Młynar­skich i Rolniczych. Majątek i zobowią­zania tych organizacji zostały przejęte przez nowo utworzony Centralny Zwią­zek Rzemiosła. Jest on organem repre­zentującym rz. wobec naczelnych orga­nów administracji państwowej innych centralnych instytucji, a jego zadaniem jest nadzór koordynacja działalności organizacji rzemieślniczych, rozwijanie planowej działalności rzemieślników, ce­chów, spółdzielni rzemieślniczych i izb rzemieślniczych oraz zapewnienie wy­mienionym organizacjom samorządu rze­mieślniczego wszechstronnej pomocy.Ustawa wzmacnia rolę rad narodowych w kierowaniu tą dziedziną działalności indywidualnej, której rozwój następować powinien zgodnie z wytycznymi narodo­wego planu gospodarczego, określający­mi kierunki działania rz. oraz zadania gospodarcze organizacji rzemieślniczych, a także środki do ich realizacji. Państwo oddziałuje na rozwój rz. w dwojaki sposób: 1. środkami prawno-ad-ministracyjnymi uregulowanymi omawia­ną ustawą oraz 2. środkami ekonomicz­nymi za pomocą instrumentów polityki podatkowej, kredytowej, Inwestycyjnej, lokalowej, zaopatrzenia surowcowego i technicznego itp. Obowiązująca obecnie ustawa o wykonywaniu i organizacji rz. oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze stwarzają stabilne warunki rozwoju rz., zwłaszcza w dziedzinie spraw fiskalnych, a ponadto dzięki szeroko sto­sowanym ulgom podatkowym i innym preferencjom stymulują jego rozwój w kierunku społecznie pożądanym.

[Głosów:1    Średnia:3/5]

Comments

comments