ROZLICZENIA BEZGOTÓWKOWE
dokonywanie operacji pieniężnych przez bank za pomocą przelewu z rachunku dłużnika na rachunek * wierzyciela; stanowią podstawową część obrotu pieniężnego, zwalniają z obrotu duże ilości gotówki, co powoduje oszczędności w kosztach obiegu pieniężnego i zmniejsza ilość pracy związanej z dokonywaniem zapłaty, oraz ułatwiają kontrolę. W Polsce zasady rozliczeń pieniężnych, obowiązujące na podstawie wydanych aktów normatywnych, dotyczą głównie: urzędów, zakładów, instytucji, przedsiębiorstw państwowych i spółek, w których państwo posiada udział wynoszący co najmniej °/o kapitału zakładowego, oraz organizacji spółdzielczych. Do obowiązków tych jednostek należy: . posiadanie rachunku we właściwym banku i gromadzenie na nim środków pieniężnych; . przeprowadzanie za pośrednictwem tego rachunku rozliczeń pieniężnych. Jednostki gospodarki uspołecznionej regulują płatności za dostawy, roboty i usługi za pomocą r.b., jeżeli płatność przekracza tys. zł w stosunku do jednej transakcji. Minister finansów może określić przypadki, w których rozliczenia mogą być regulowane w gotówce. W obrotach między jednostkami gospodarki uspołecznionej a jednostkami gospodarki nieuspołecznionej istnieje prawo wyboru gotówkowej lub bezgotówkowej formy rozliczeń, jednak minister finansów może określić przypadki, w których obowiązuje wyłącznie forma bezgotówkowa. R.b. przeprowadzają banki w następujących formach: l. polecenie przelewu; . inkaso; . polecenie pobrania; . czek rozrachunkowy; o. akredytywa; . rozliczenia planowe; . okresowe rozliczenie saldami i inne formy rozliczeń kompensacyjnych. Najbardziej rozpowszechnioną formą rozliczeń Jest inkaso bankowe; obejmuje ono ponad Vo ogółu rozliczeń. Poważna część obrotów rozliczana jest również za pomocą poleceń przelewu i czeków rozra- chunkowych. W wprowadzono Polsce nowy system rozliczeń miedz jednostkami gospodarki uspołecznionej którego główne zasady przedstawiają si następująco: . należności pieniężne z dostawy, roboty i usługi powinny by uiszczone bezpośrednio po wykonani zamówienia; udzielanie zaliczek i przed płat jest dozwolone tylko w przypadkach określonych przez Radę Ministrów lub upoważnionych do tego ministrów; . zabronione jest wzajemne kredytowanie się przedsiębiorstw w formie kredytu towarowego; płatnicy obowiązani są do uiszczenia zapłaty w określonym w przepisach terminie; podstawowy termin wynosi dni, w określonych przypadkach może być przedłużony o dni dla jednostek handlu wewnętrznego; . uczestnicy rozliczeń mają prawo wyboru najwłaściwszej dla ich obrotów formy rozliczeń; w razie braku umownego ustalenia, rozliczenie następuje w formie określonej przez wierzyciela; w niektórych przypadkach obowiązuje forma określona przez ministra finansów; . od nie zapłaconych w terminie zobowiązań płatnik zobowiązany jest zapłacić dostawcy (wykonawcy) odsetki za zwłokę w wysokości tyo w stosunku rocznym, jeżeli umowa nie przewiduje kar za zwłokę z tego tytułu; . naruszenie przepisów o rozliczeniach stanowi wykroczenie karane grzywną. Najnowszą formą rozliczeń jest polecenie pobrania. Stanowi ona dyspozycję wierzyciela uznania jego rachunku określoną kwotą w ciężar rachunku dłużnika. Obciążenie to nie wymaga zgody dłużnika. Za pomocą tej formy mogą być rozliczane tylko określone w przepisach należności, mające zwłaszcza charakter bezsporny, np. za dostawy gazu, energii elektrycznej, za staryfowane usługi komunalne, pocztowe, telekomunikacyjne, mniejsze należności z tytułu kar i odszkodowań umownych. ROZLICZENIA GOTÓWKOWE, dokonywanie zapłaty za pomocą wręczenia pieniędzy lub czeku gotówkowego albo w formie przekazu. Jednostki objęte obowiązkiem rozliczeń bezgotówkowych mogą dokonywać zapłat w gotówce do wysokości tys. zł jednorazowo w przypadkach określonych przez ministra finansów; wypłat gotówkowych mogą dokonywać w zasadzie ze środków podjętych z rachunku bankowego na określone ce-le; z własnych wpływów gotówkowych m’ gą pokrywać: . wydatki na zakup towarów materiałów, za świadczone usługi oraz inne wydatki administracyj-no-gospodarcze, jeżeli wydatek nie przekracza tys. zł; . wypłaty nie podjętych w terminie i zwróconych do banku wynagrodzeń za pracę i innych świadczeń pracowniczych; . wypłaty z tytułu skupu; . wypłaty dokonywane w związku z uwzględnieniem reklamacji dotyczących zakupionych towarów lub świadczonych usług przez jednostki handlu detalicznego jednostki świadczące usługi dla ludności; . wypłaty komitentom; . wypłaty wygranych loterii pieniężnych i gier liczbowych; . inne wydatki, na które bank wyraził zgodę. Jednostka gospodarki uspołecznionej może mieć we własnej kasie gotówkę: . podjętą z rachunku bankowego na określone cele; . gromadzoną za zgodą banku z własnych wpływów na wymienione wyżej wypłaty; . niezbędną na bieżące potrzeby w zakresie własnych wpływów, w wysokości określonej przez kierownika jednostki. Gotówka podjęta z rachunku bankowego nie może być przechowywana w kasie dłużej niż dni, a za zgodą banku dłużej niż dni. Nadwyżka gotówki w kasie, przekraczająca sumę na określone wyżej cele, podlega odprowadzeniu do banku, jeżeli przekracza tysiąc zł. Wpłata nadwyżki do banku powinna nastąpić w dniu, w którym powstała, a najpóźniej w dniu następnym. Bank może ustalić inne terminy tych wpłat. MIĘDZYNARODOWE,rozliczenia finansowe między poszczególnymi krajami z tytułu obrotu towarowego, usług i ruchu kapitałów, w początkowym okresie regulowanie należności zobowiązań między poszczególnymi krajami następowało za pomocą przesyłki odpowiedniej ilości kruszcu, raz z rozwojem produkcji i wymiany funkcje środka płatniczego zaczęły spełniać różnego rodzaju tytuły uprawniające do otrzymania pewnej wartości w walucie tego kraju, na który opiewały; stało się to z następujących przyczyn: – wymiana międzynarodowa wzrastałaszybciej od produkcji złota; . przesyłanie złota z kraju do kraju napotykało trudności techniczne, a zwłaszcza powodowało duże koszty transportu i ubezpieczenia złota na okres przewozu; . rozwój kapitalizmu towarzyszący mu rozwój sieci komunikacyjnej oraz wyodrębnienie się kapitału pieniężnego i powstanie banków umożliwiło regulowanie należności i zobowiązań bez użycia złota. Pierwszymi instrumentami r.m. były weksle trasowane i czeki wystawione na walutę obcą, które w zastosowaniu do r.m. otrzymały nazwę dewiz. Rozwój banków stworzył nowy system płatności zwany przekazem, oparty na stosunkach międzybankowych i zasobach banków, jakie posiadały one na swoich rachunkach u korespondentów zagranicznych. Z punktu widzenia zasięgu i mechanizmu r.m. dzielą się na dwie grupy: wolnodewizowe i clearingowe. Mechanizm wolnodewizowych r.m. funkcjonował w klasycznej postaci w systemie -> waluty złotej, gdy przy swobodnym przepływie złota między poszczególnymi krajami oraz przy wymienialności na złoto -> biletów bankowych możliwe było łatwe regulowanie wzajemnych należności i zobowiązań między krajami nie tylko w stosunkach bilateralnych, ale i multilateralnych. Dzięki bowiem posiadaniu w różnych krajach pewnych zasobów złota lub dewiz wymienialnych na złoto, dany kraj mógł względnie łatwo regulować swoje zobowiązania w stosunku do partnera zagranicznego przez przekazanie mu swojej należności, jaką miał w kraju trzecim. Jednocześnie nie istniała konieczność bilansowania obrotów z każdym partnerem z osobna, Istotne natomiast było bilansowanie się całości obrotów płatniczych danego kraju z zagranicą. Oparte na tej zasadzie wielostronne wolnodewizowe r.m. sprzyjały rozwojowi wymiany i -> międzynarodowego podziału pracy. Krach waluty złotej w wyniku kryzysu gospodarczego — wprowadzenie w licznych krajach kapitalistycznych ograniczeń dewizowych ze względu na konieczność ratowania bilansów płatniczych dały początek załamania się systemu rozliczeń wolnodewizowych i oparcia w znacznym stopniu r.m. na — clearingu.ROZRACHUNEK GOSPODARCZY, zespó metod zarządzania socjalistycznymi przedsiębiorstwami państwowymi, opartych na wykorzystaniu stosunków towa-rowo-pieniężnych i wartościowej formy ewidencji nakładów pracy w celu zapewnienia oszczędnej i efektywnej gospodarki. Rozróżnia się r.g. przedsiębiorstwa oraz wewnątrzzakładowy r.g. R.g. przedsiębiorstwa polega na prowadzeniu przedsiębiorstw państwowych Jako jednostek wyodrębnionych ekonomicznie. Wyodrębnienie ekonomiczne znajduje wyraz: . w przekazaniu do wyłącznej dyspozycji przedsiębiorstwa określonych środków trwałych i obrotowych, za których wykorzystanie, odtworzenie i reprodukcję rozszerzoną ponosi odpowiedzialność kierownictwo przedsiębiorstwa; . w pokrywaniu przez przedsiębiorstwo swoich wydatków z przychodów osiągniętych ze sprzedaży wyrobów lub usług; . w posiadaniu przez przedsiębiorstwo odrębnego rachunku rozliczeniowego w banku, na którym gromadzi ono wolne środki pieniężne (w niektórych krajach socjalistycznych bank płaci przedsiębiorstwom procent od wszystkich nie wykorzystanych środków pieniężnych znajdujących się na rachunkach bankowych); . w prawie korzystania przez przedsiębiorstwo ze zwrotnych oprocentowanych kredytów bankowych. Wyodrębnienie ekonomiczne jest więc równoznaczne z nadaniem zakładowi produkcyjnemu lub usługowemu formy przedsiębiorstwa, co pociąga za sobą wzrost Jego samodzielności w podejmowaniu decyzji gospodarczych, głównie decyzji dotyczących środków realizacji celów gospodarczych (cele wynikają z narodowego planu gospodarczego ustalonego w sposób centralny). Samodzielność przedsiębiorstwa w ustalaniu środków celów działalności gospodarczej może być jednak różna zależnie od obowiązującego w danym kraju stopnia centralizacji (lub decentralizacji) zarządzania. R.g. przedsiębiorstwa występuje tylko w odniesieniu do państwowych przedsiębiorstw socjalistycznych. W przypadku przedsiębiorstw spółdzielczych sama własność grupowa jest podstawą odrębności środków majątkowych i dochodów przedsiębiorstwa, a zasada reprodukowania tych środków za pomocą kupna-sprzedaży jest naturalną konsekwencją własności grupowej.R.g. przedsiębiorstwa uruchamia działanie bodźców materialnego zainteresowania sprzyjających bardziej oszczędnej gospodarce: . wyodrębnienie ekonomicz-ne umożliwia ścisłe ustalenie wyników gospodarowania poszczególnych przedsiębiorstw; . dzięki r.g. sytuacja finansowa przedsiębiorstwa państwowego jest uzależniona od rezultatów jego pracy, od stopnia gospodarności; . r.g. stwarza możliwość wzajemnej kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorstw przy nabywaniu surowców, materiałów oraz urządzeń i sprzedaży gotowych wyrobów; . w przedsiębiorstwach funkcjonujących na zasadach r.g. uruchamiane są z reguły bezpośrednie bodźce materialnego zainteresowania dla załogi, związane z wynikami działalności przedsiębiorstwa, przede wszystkim z osiągniętym zyskiem.Wewnątrzzakładowy r.g. polega na: . porównywaniu osiągniętych wyników gospodarowania poszczególnych wydziałów i komórek organizacyjnych z zaplanowanymi w celu wykrycia możliwości ich poprawy; . uzależnianiu zarobków pracowników poszczególnych wydziałów lub brygad od osiągniętych wyników. Dla skutecznego funkcjonowania wewnątrzzakładowego r.g. podstawowe znaczenie mają: prawidłowe planowanie wewnątrzzakładowe, umożliwiające doprowadzenie zadań planowych, a zwłaszcza zadań związanych z oszczędnym gospodarowaniem do wydziałów i niższych komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa; prawidłowe normowanie zużycia surowców i materiałów ( normą zużycia materiałowego); normowanie pracy ( normy pracy) oraz należycie prowadzona rachunkowość umożliwiająca szybkie i bezbłędne ustalanie wyników ekonomicznych poszczególnych wydziałów.W literaturze ekonomicznej używa się również terminu wewnętrzny peł-n y r.g. Jest to forma rozrachunku występująca w wielkich przedsiębiorstwach wielozakładowych, kiedy zachodzi potrzeba zwiększenia samodzielności dużych zakładów. Osiąga się to dzięki przyznaniu zakładom prawa samodzielnego zbywania swojej produkcji, rozliczania się z dostawcami i odbiorcami na własny rachunek, prawa do własnego odrębnego bilansu i rachunku strat i zysków. Zakłady te nie posiadają jednak osobowości prawnej; w stosunku do jednostek nadrzędnych są reprezentowane przez władze przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo dokonuje też w imieniu zakładów rozliczeń z budżetem państwa. W ten sposób zakład ma większość uprawnień przedsiębiorstwa. Ta forma r.g. stanowi więc pośrednią formę między r.g. przedsiębiorstwa a wewnątrzzakładowym r.g. Elementy r.g. występują również na szczeblu zjednoczeń. Polega to na: . sporządzaniu przez zjednoczenie ogólnego bilansu i rachunku wyników całej działalności gospodarczej w skali zjednoczenia; . tworzeniu funduszy celowych zjednoczenia powiązanych z całokształtem jego wyników finansowych; . powiązaniu bodźców materialnego zainteresowania, zwłaszcza dla kadr kierowniczych zjednoczenia z całokształtem jego wyników finansowych.
rozliczenia podatkowe
– kraków
– poznań
– rozliczenia zus ujście
– rozliczenia cit ujście
– rozliczenia Skierniewice