Rezolucja XX
Rezolucja XX Zjazdu partii podjęta w oparciu o referat sprawozdawczy KC KPZR wskazuje, że obalenie przemocą burżuazyjnego ustroju politycznego i związane z tym ostre formy walki klasowej są dla szeregu krajów kapitalistycznych nieuniknione. Tam gdzie burżuazją rozporządza potężnym aparatem wojskowo–politycznym, reakcyjne siły będą próbowały stawiać zaciekły, zbrojny opór klasie robotniczej i wówczas pokojowa droga rewolucji stanie się niemożliwa. Jednocześnie XX Zjazd partii przeprowadzając głęboką analizę zasadniczych zmian, jakie zaszły na arenie międzynarodowej na korzyść socjalizmu, oraz uwzględniając osiągnięcia myśli teoretycznej w bratnich partiach komunistycznych, postawił i uzasadnił wniosek — twórczo rozwijając w zastosowaniu do współczesnych warunków leninowską naukę o różnorodności form przechodzenia do socjalizmu — o istnieniu obecnie realnej możliwości pokojowego zdobycia władzy przez klasę robotniczą (poprzez parlament). XX Zjazd KPZR wskazał więc na dwie możliwe drogi rewolucji — pokojową i niepokój ową.Jednakże uchwały XX Zjazdu partii podkreślają, że przy wszelkich formach przechodzenia do socjalizmu dla wszystkich krajów obowiązujące i decydujące jest kierownictwo klasy robotniczej z partią komunistyczną na czele. Bez tego przejście do socjalizmu jest niemożliwe.Deklaracja Narady Przedstawicieli Partii Komuni-stycznych i Robotniczych Krajów Socjalistycznych podkreśla również, że obok możliwości pokojowego zdobycia władzy państwowej przez proletariat należy mieć na uwadze drugą możliwość — niepokojowe przejście do socjalizmu, jeśli klasy wyzyskiwaczy użyją przemocy wobec narodu . Nawet w tych krajach, w których istnieją warunki dla pokojowego zdobycia władzy politycznej przez klasę robotniczą, nie jest wykluczona możliwość, że klasy wyzyskiwaczy stawią tej władzy zaciekły opór i tym samym rozpętają wojnę domową. Oznacza to, że możliwość pokojowego przejścia do socjalizmu nie zostanie zrealizowana.Współcześni rewizjoniści wbrew całemu doświadczeniu walki klasowej proletariatu, wbrew temu, co głoszą uchwały XX Zjazdu KPZR i Deklaracja Narady moskiewskiej, utrzymują, że we współczesnych warunkach możliwa jest tylko pokojowa droga przejścia do socjalizmu. W dodatku przedstawiają oni tę drogę w sposób oportunistyczny i reformistyczny. Negują konieczność zburzenia burżuazyjnej machiny państwowej, odrzucają konieczność walki klasowej i dyktatury proletariatu. Na przykład program Związku Komunistów Jugosławii ogranicza zadanie klasy robotniczej jedynie do walki „o kierowniczą rolę w mechanizmie władzy”. Dla rewizjonistów różnorodność form przechodzenia od kapitalizmu do socjalizmu oznacza, iż istnieje taka sama możliwość dróg rewolucyjnych jak i nierewolucyj-nych, z dyktaturą proletariatu lub bez niej, toteż uznają oni rewolucyjną drogę za nieobowiązującą, a ewolucyjną, reformistyczną drogę do socjalizmu — za całkowicie realną i prawidłową. Zdaniem autorów programu ZKJ w warunkach współczesnych składa się na rozwój socjalizmu całokształt „najbardziej różnorodnych rewolucyjnych i ewolucyjnych procesów w krajach kapitalistycznych”. W istocie rzeczy jest to głoszenie starej, oportunistycznej teorii żywiołowości, które jest równoznaczne z negowaniem konieczności dyktatury proletariatu w okresie przechodzenia od kapitalizmu do socjalizmu. Jest rzeczą nader charakterystyczną, że w kwestii form rewolucji socjalistycznej rewizjoniści idą śladem ideologów imperialistycznej burżuazji, wypaczających poglądy marksistowskie. Marks w znanym przemówieniu, wygłoszonym na wiecu w Amsterdamie w 1872 r., mówił: „Pewnego pięknego dnia robotnik będzie musiał ująć w swe ręce władzę polityczną… Jednakże nigdy nie twierdziliśmy, że do tego celu prowadzą niezmiennie jednakowe środki. Wiemy, że trzeba liczyć się z instytucjami, obyczajami i tradycjami poszczególnych krajów; nie negujemy, że istnieją kraje… w których robotnicy mogą osiągnąć swój cel środkami pokojowymi” . Przytaczając powyższe twierdzenie Marksa wspomniany już przez nas wybitny ideolog burżuazyjny H. Kelsen wysnuwa wniosek, iż jakoby Marks „przyznawał tu, że nawet na kontynencie europejskim socjalizm może być ustanowiony bez rewolucji” . Koncepcje współczesnych rewizjonistów niczym się nie różnią od wywodów Kelsena, ordynarnie wypaczającego poglądy Marksa.Z twierdzeń współczesnych rewizjonistów o możliwości nierewolucyjnego, żywiołowego, ewolucyjnego przejścia od kapitalizmu do socjalizmu wynika, iż negują oni kierowniczą rolę partii komunistycznej. Włoski rewizjonista Giolitti w broszurze „Reformy i rewolucja” pisze: „Jeśli nie istnieje już perspektywa zdobycia przemocą władzy politycznej, aby zrealizować reformy strukturalne… to decydującym czynnikiem przy zdobywaniu władzy politycznej będzie już nie silnie scentralizowana organizacja przygotowana do szturmowania z zewnątrz organów państwa burżuazyjnego, lecz zdolność klasy robotniczej i jej sojuszników… do zdobycia władzy z zewnątrz sposobu produkcji i politycznej organizacji społeczeństwa kapitalistycznego” .Marksizm nie utożsamia pojęcia „rewolucji socjalistycznej”, „powstania zbrojnego” i „wojny domowej”. Jednakże niezależnie od konkretnej formy zdobycia przez klasę robotniczą władzy politycznej w tym lub innym kraju, marksizm-leninizm twierdzi, że w każdym kraju iw każdych warunkach przejście od kapitalizmu do socjalizmu jest możliwe tylko przez rewolucję, tylko poprzez zburzenie państwa burżuazyjnego, tylko poprzez dyktaturę proletariatu. Naukao dyktaturze proletariatu, o obaleniu państwa burżuazyjnego i zastąpieniu go przez państwo dyktatury klasy robotniczej, jest główną częścią składową marksizmu-le-ninizmu. Przejście od kapitalizmu do socjalizmu w drodze ewolucji, w drodze pokojowego „przerastania” kapitalizmu w socjalizm jest niemożliwe. „Marksizm-leninizm uczy — mówił N. S. Chruszczow — że przejście to będzie odbywać się nie w drodze ewolucji, lecz w niezwykle zaciętej walce między pracą i kapitałem, w rewolucyjnej walce proletariuszy przeciwko klasie kapitalistów. Właśnie stąd wynika konieczność posiadania przez klasę robotniczą swojej bojowej organizacji politycznej — rewolucyjnej partii marksistowskiej, która została powołana po to, by przewodzić proletariatowi, zapewnić jedność klasy robotniczej i jej zespolenie, rozwijać internacjonalistyczne więzi oraz umacniać międzynarodową solidarność proletariuszy wszystkich krajów” .Różnorodność politycznych form przejścia do socjalizmu zawiera w sobie zarówno różne drogi ustanowienia dyktatury proletariatu, jak i różne formy państwowe jej urzeczywistnienia. W naszym kraju dyktatura klasy robotniczej występuje w formie rad, w innych krajach obozu socjalistycznego — w formie demokracji ludowej. Możliwa jest również dyktatura proletariatu w formie parlamentarnej.Specyfika klasowego sojuszu proletariatu z nieprole-tariackimi warstwami ludzi pracy może także przejawić się w różnorodności form, ram tego sojuszu. Owa różnorodność, a także mniej lub bardziej ostry charakter walki o przejście do socjalizmu, zależy głównie od stopnia oporu klasy wyzyskiwaczy, od stosowania przez nich przemocy. Istnieje również specyfika metod socjalistycznego przeobrażania ekonomiki.Jednakże przy wszystkich różnicach form przechodzenia do socjalizmu w różnych krajach istota jego przejawia się w ogólnych prawidłowościach rewolucji socjalistycznej, wśród których najważniejszą jest kierownicza rola partii komunistycznej. „We współczesnych warunkach — wskazywał N. S. Chruszczow —powstały różne formy państwa socjalistycznego. Jednocześnie należy podkreślić, że bez partii marksistowsko-leninowskiej państwo socjalistyczne nie może istnieć. Bez partii nie można zorganizować klasy robotniczej jako kierowniczej siły społeczeństwa, nie można zorganizować niewzruszonego sojuszu klasy robotniczej i chłopstwa, nie można realizować z powodzeniem zadania budowy społeczeństwa socjalistycznego” .Międzynarodowy ruch komunistyczny zdemaskował i potępił podejmowane przez rewizjonistów próby pomniejszania roli partii klasy robotniczej. Jak stwierdzano na XXI Zjeździe KPZR, rewizjonistom nie udało się sprowadzić z drogi marksistowsko-leninowskiej ani jednej bratniej partii. Poszły za nimi jedynie niewielkie grupy oportunistów i poszczególne jednostki, które załamały się pod ogniem wroga klasowego.XVI Zjazd Komunistycznej Partii Stanów Zjednoczonych (luty 1957) odrzucił wysuwane przez rewizjonistów żądania likwidacji partii marksistowsko-leninowskiej, zdecydowanie opowiedział się za koniecznością utrzymania i umocnienia partii komunistycznej na bazie marksizmu-leninizmu. Rewizjoniści spotkali się z silnym odporem również na XXV Zjeździe Komunistycznej Partii Wielkiej Brytanii, na VI Zjeździe Postępowej Partii Robotniczej Kanady, w partiach komunistycznych Austrii, Brazylii i innych krajów. Partie proletariackie oczyściły się od rewizjonistycznego balastu, podzielając w pełni wnioski zawarte w Deklaracji Narady Przedstawicieli Partii Komunistycznych i Robotniczych Krajów Socjalistycznych, która głosi: „Całe doświadczenie międzynarodowego ruchu komunistycznego uczy, że niezbędną gwarancją pomyślnej realizacji zadań rewolucji socjalistycznej, budownictwa socjalizmu i komunizmu jest zdecydowana obrona przez partie komunistyczne i robotnicze marksistowsko-leninowskiej jedności swoich szeregów, niedopuszczenie do frakcji i grup podważających tę jedność” .W miarę zbliżania się społeczeństwa do komunizmu rola partii komunistycznej zgodnie z obiektywnymi prawidłowościami wzrasta. Zostało to głęboko uzasadnione w materiałach i uchwałach XXI Zjazdu KPZR. „Całe doświadczenie walki o zwycięstwo socjalizmu i komunizmu dowodzi — głosi rezolucja zjazdu — że w procesie budownictwa społeczeństwa komunistycznego rola partii jako wypróbowanej awangardy narodu i najwyższej formy organizacji społecznej wzrasta coraz bardziej.Wykonanie planu 7-letniego będzie wymagało dalszego podniesienia poziomu całej ideologiczno-politycz-nej i organizatorskiej działalności partii, aktywnej mobilizacji twórczych sił narodu radzieckiego” .Rzeczywiście. Przejście od socjalizmu do komunizmu jest procesem ogarniającym wszechstronnie życie społeczeństwa. Podstawą jego jest olbrzymi rozwój produkcji socjalistycznej, którego następstwem jest wzrost nie tylko gospodarczych, lecz także politycznych, ideologicznych i wszystkich innych zadań budownictwa komunistycznego. Proces ten jest nierozerwalnie związany z działaniem socjologicznego prawa wzrastania roli mas ludowych w rozwoju społecznym. W warunkach rozwiniętego budownictwa komunizmu coraz bardziej wzrasta rola wszystkich organizacji ludzi pracy: związków zawodowych jednoczących 52 miliony robotników i pracowników umysłowych; Komsomołu, którego szeregi liczą 18 milionów chłopców i dziewcząt; kołchozów i spółdzielczości, których członkowie wraz z rodzinami stanowią 82 miliony osób, i in. Jest zupełnie naturalne, że świadoma, historyczna twórczość mas ludowych w rozwiązywaniu coraz bardziej skomplikowanych i potężnych, o olbrzymim rozmachu zadań budownictwa komunistycznego wymaga wszechstronnego umacniania i podnoszenia roli najwyższej formy społecznej organizacji ludzi pracy — partii komunistycznej, która wyraża zasadnicze interesy klasy robotniczej, chłopstwa, inteligencji, wszystkich członków społeczeństwa socjalistycznego, całego radzieckiego państwa. Podczas gdy wszystkie pozostałe organizacje społeczne jednoczą ludzi pracy na płaszczyźnie produkcyjnej, wieku, zawodu itp., partia komunistyczna nie jest związana z żadnym zawodem resortowym, z interesami lokalnymi. Sam charakter partii jako zjawiska społeczno-politycznego wyznacza jej pozycję kierownika wszystkich innych organizacji społecznych i państwowych.