REMONTY

REMONTY

czynności mające na celu zabezpieczenie lub usunięcie częściowego zużycia fizycznego środka trwałego (bu­dynku, budowli, maszyny, urządzenia, środka transportowego) spowodowanego eksploatacją i naturalnym oddziaływa­niem otoczenia; r. polegają na naprawie lub wymianie poszczególnych elementów konstrukcyjnych. W czasie r. środek trwały Jest często modernizowany w ce­lu usunięcia zużycia ekonomicznego (podwyższenia pierwotnej wartości użyt­kowej).R. wykonuje się w czasie ustalonym w normatywach systemu planowo-zapobie-gawczego (system pzr), w którym mogą być stosowane różne metody przeprowa­dzania r. w zależności od rodzaju środ­ków trwałych i warunków ich eksploa­tacji. Do budynków i budowli stosuje się metodę r. poprzeglądowych, po­legającą na przeprowadzaniu przeglądów w okresach ustalonych w normatywachrenta gruntowaremontowych określaniu na podstawie wyników przeglądów zakresu rzeczowe­go terminu wykonania r. Metodę r. okresowych stosuje się do maszyn, urządzeń produkcyjnych i środków trans­portu. Przy metodzie tej zarówno zakres rzeczowy poszczególnych rodzajów r., Jak i okresy pracy, po których r. powinien być przeprowadzony, są ustalone w nor­matywach remontowych. Możliwe są od­chylenia od normatywów, w zależności od stopnia zużycia poszczególnych ele­mentów maszyny w momencie przeglądu dokonywanego przed r. Cykl remontowy ustalony Jest przez normatyw, określający kolejność wyko­nywania poszczególnych rodzajów r. i przeglądów, oraz czas, po którym po­winny być one przeprowadzane. W cyklu tym w zależności od zakresu rzeczowego występują r. bieżące, średnie kapitalne (o największym zakresie rzeczowym). Długość cyklu remontowego Jest to okres między oddaniem do użytku nowej ma­szyny a Jej pierwszym kapitalnym r. lub okres między dwoma kolejnymi kapital­nymi r. R. bieżące mają najmniej­szy zakres rzeczowy, polegają na wy­mianie lub naprawie części zamiennych najszybciej zużywających się. R. śred­nie obejmują zakres rzeczowy r. bieżą­cych oraz wymianę lub naprawę Innych części, które uległy zużyciu w stopniu mogącym spowodować awarię lub obni­żenie parametrów technicznych maszyny w czasie przed następnym planowanym r. R. kapitalny obejmuje zakres rzeczowy r. średnich oraz naprawę lub wymianę pozostałych elementów czę­ści, Jakie ulegają zużyciu. Celem tych r. Jest całkowite lub prawie całkowite przywrócenie wartości użytkowych ma­szyny, a często również modernizacja obiektu. Nakłady na r. kapitalne są za­liczane do kategorii częściowej repro­dukcji prostej środków trwałych. R. awaryjne są r. nie planowanymi, mającymi na celu usunięcie uszkodzenia powstałego np. w wyniku przyczyn lo­sowych, niewłaściwej eksploatacji lub niestosowania zasad systemu.REMONTÓW PLANOWANIE I ORGA­NIZACJA, podstawowymi metodami pla­nowania remontów są: . metoda re­montów poprzeglądowych, polegająca na planowaniu przeglądów, w wyniku których ustala się ew. zabiegi remontowe; . metoda remontów okresowych, polegająca na ustala­niu terminów poszczególnych remontów w zależności od ilości wykonanej przez środek trwały pracy (lub innego mier­nika charakteryzującego zużycie); przy posługiwaniu się tą metodą należy okreś­lić: zakres rzeczowy remontu, praco­chłonność, czas trwania i koszty remon­tu; w trakcie remontu lub na podsta­wie wcześniej dokonanych przeglądów można zmienić zakres remontu w zależ­ności od stanu technicznego obiektu; . metoda remontów normowa­nych polega na przymusowym zatrzy- , manlu pracy obiektu w ściśle określo­nym terminie i wykonaniu określonych czynności remontowych bez względu na stan techniczny obiektu; za termin do­konania odpowiedniego remontu przyj­muje się okres krótszy niż czas zużycia się najmniej trwałego elementu obiektu. Dobór metody zależy od charakteru środka trwałego. Dla budynków, bu­dowli i środków transportu celowe Jest stosowanie metody remontów poprzeglą­dowych, dla maszyn — metody remon­tów okresowych, natomiast dla instalacji urządzeń o podstawowym znaczeniu (bezpieczeństwo lub praca ciągła) — me­tody remontów normowanych. W ZSRR i w krajach socjalistycznych planowanie remontów oparte jest na systemie planowo zapobiegawczych re­montów (pzr). Pojęcie to dotyczy wszyst­kich przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych zmierzających do możli­wie najdłuższej i poprawnej eksploata­cji środków trwałych. W systemie tym stosować można wszystkie omówione metody. Do podstawowych czynności re­montowych zalicza się: obsługę mlędzy-remontową (konserwacje i smarowanie), przeglądy, remonty bieżące, średnie i ka­pitalne. Kolejność ich zastosowania w określonym czasie ustalona jest za po­mocą cyklu remontowego, obejmującego okres użytkowania od momentu wpro­wadzenia środka trwałego do eksploata­cji do czasu remontu kapitalnego. W krajach kapitalistycznych stosuje się różnorodne warianty metod remontów poprzeglądowych, często z bardzo roz­budowanym sytemem przeglądów, mają­cym zapewnić możliwie bezawaryjną pracę w określonym czasie. Organizacja gospodarki remontowej w Polsce polega na tworzeniu w każdym przedsiębiorstwie służb głównego me­chanika i głównego energetyka (a w ma­łych przedsiębiorstwach służb zintegro­wanych), które zgodnie z przepisami dla poszczególnych rodzajów środków trwa­łych wykonują zadania remontowe lub zlecają prace związane z nimi przedsię­biorstwom specjalistycznym Jednocześ­nie sprawują nadzór nad prawidłową eksploatacją środków trwałych. Istnieje tendencja do organizowania specjalizo­wanych baz remontowych do przeprowa­dzania remontów poszczególnych rodza­jów środków trwałych. W niektórych gałęziach przemysłu zor­ganizowano przedsiębiorstwa remontowe. Organizację gospodarki remontowej w przedsiębiorstwie determinuje wielkość przedsiębiorstwa, charakter stosowanych środków trwałych i istnienie zaplecza remontowego.ROBOTNIK, osoba nie będąca prywat­nym właścicielem środków produkcji, która wykonuje zarobkowo różnego ro­dzaju prace, rozumiane jako zespoły czynności, mające na celu wytwarzanie dóbr świadczenie usług, służące do za­spokojenia potrzeb ludzkich. W ciągu wielu wieków termin „robota”, „praca” oznaczał trud fizyczny, egzekwowany za pomocą różnych form przymusu na rzecz części społeczeństwa, która posiadała monopol własności środków produkcji. Źródłem słowotwórczym polskich pojęć „robotnik”, „robota”, „robić” jest pra­słowiańskie słowo „rab” lub „rob”, oznaczające niewolnika. Pojęcie „r.” rozpowszechniło się na po­czątku XIX w. wraz z rozwojem kapi­talizmu. W tym okresie było ono Jed­noznaczne z terminem „proletariusz”, po­chodzącym z czasów rzymskich, kiedy proletariuszami nazywano ubogich miesz­kańców Rzymu, nie posiadających żad­nego majątku, wolnych od podatków, stąd też nazwę „proletariusz”, „proleta­riat” stosowano w XIX w. do ludzi ubo­gich, „bez sposobu do życia, nie mają­cych osiadłości”. Ludzie ci, Jako posia­dacze siły roboczej byli jednak tylko potencjalnymi r.; faktycznymi r. stawali się wówczas, gdy sprzedawali swoją silę roboczą kapitalistom, źródłem rekruta­cji r. w pierwszym okresie kapitalistycz­nego uprzemysłowienia w Polsce była ludność napływająca ze wsi: bezrolni lub małorolni chłopi, ubożsi rzemieślnicy, część drobnej szlachty, wyrobnicy, a tak­że fachowcy sprowadzani z zagranicy. Mimo że praca związana z przymusem i wyzyskiem występowała we wszyst­kich formacjach przedkapitallstycznych, dopiero w kapitalizmie stała się ona pracą najemną, a r. pracownikiem na­jemnym, tj. takim, który pozbawiony Jest środków produkcji i zmuszony do sprzedawania swojej siły roboczej kapi­talistom.R. w kapitalizmie są klasą wyzyskiwaną, upośledzoną pod względem socjalnym i politycznym. Niezależnie od tego, czy kapitaliści bezpośrednio kierują proce­sem produkcji czy przez menedżerów, r. są faktycznie wyłączeni z procesów planowania, kierowania i zarządzania. Rozwój wielkiego przemysłu i środków komunikacji oraz nasilenie walk klaso­wych sprzyjały zarówno Jednoczeniu się r. w klasę społeczną, Jak i przekształce­niu walk lokalnych w ogólnokrajową i międzynarodową walkę klas. Marks i Engels byli pierwszymi myślicie­lami i rewolucjonistami, którzy do­strzegli w r. nie tylko niewolników bur-żuazji, lecz także najbardziej rewolucyj­ną siłę społeczno-polityczną. Na podsta­wie analizy obiektywnego położenia r. udowodnili, że ich cele zgodne są z ten­dencjami rozwoju społecznego z inte­resami wszystkich ludzi pracy, ogółu wy­zyskiwanych i uciśnionych oraz uzasad­nili dziejową misję klasy robotniczej. Marksistowskim wzorem robotnika-pro-letariusza Jest uświadomiony klasowo r. fabryczny. Definicja r. jest oczywiście szersza, obejmuje zarówno pracowników najemnych, którzy nie są uświadomieni klasowo, Jak i nie pracujących w fabry­kach, np. r. budowlanych, transporto­wych, rolnych oraz najemnych pracow­ników handlu i usług. Marks wprowadził również termin „ro­botnika łącznego” (Gesamtarbetter) ozna­czający ogół pracowników produkcyj­nych, uczestniczących w wytwarzaniu produktu materialnego. Pojęcie to doty­czy całego personelu przedsiębiorstwa, pracującego w warunkach podziału pra­cy i kooperacji, począwszy od r. we wła­ściwym tego słowa znaczeniu, a kończąc na Inżynierze i dyrektorze (wyłączając oczywiście kapitalistę). R. łączny jest ka- tegorią techniczno-produkcyjną, a nie so-cjalno-klasową, a zatem pojęcia tego nie można automatycznie utożsamiać z po­jęciem klasy robotniczej. Organizacji kapitalistycznej r. przeciw­stawiają własną organizację i Jedynie przez nią jako klasa społeczna mogą po­lepszyć swoje warunki pracy i życia, jak długo jednak w danym społeczeń­stwie dominują kapitalistyczne stosunki produkcji, r. muszą pracować w warun­kach, w których występuje sprzeczność między uspołecznieniem procesu produk­cji a prywatnokapitalistycznym przy­właszczeniem produktów pracy. Jedynie rewolucja socjalistyczna uwalnia r. od kapitalistycznej eksploatacji i stwarza realne przesłanki do stopniowej humani­zacji pracy.r. w społeczeństwie socjalistycznym stał się formalnym współwłaścicielem uspo­łecznionych środków produkcji. Sytuacja ta nie mogła Jednak automatycznie zmie­nić jego pozycji w konkretnym procesie produkcyjnym, gdyż jest ona uwarun­kowana m. in. techniką, technologią i organizacją tego procesu. Podstawowym warunkiem przezwyciężenia sprzeczności między pozycją r. Jako współwłaściciela i współzarządzającego a jego pozycją w procesie produkcji jest dalszy postęp techniczny, zwłaszcza zaś przejście od etapu mechanizacji do automatyzacji, który rozpoczął się w połowie XX w. w rezultacie zmian technicznych, które dokonały się w procesie socjalistycznego uprzemysłowienia, w wielu nowych za­wodach zacierają się różnice między pra­cą fizyczną a umysłową. Praca Inżynie­ryjno-techniczna naukowo-techniczna staje się elementem pracy bezpośrednio produkcyjnej; w wyniku rozwoju samo­rządu robotniczego i Innych Instytucji demokracji socjalistycznej coraz więcej pracowników, spełniających wykonawcze role zawodowe, bierze czynny udział w procesach podejmowania decyzji i kon­troli społecznej. Zmniejszają się także różnice między pracownikami fizyczny­mi a umysłowymi pod względem pozio­mu wykształcenia, wysokości dochodów i form konsumpcji oraz ulegają likwi­dacji różnice pod względem uprawnień socjalnych (urlopy, zasiłki chorobowe, okres wypowiedzenia pracy). Klasa ro­botnicza nie obejmuje obecnie wyłącznie pracowników fizycznych; w pracy r.,którzy bezpośrednio lub za pomocą ma-szyn automatów wytwarzają produktymaterialne, występuje coraz więcej ele-mentów wysiłku umysłowego. Graniceklasowe nie są wyraźnie zarysowane,Istnieją bowiem liczne grupy pośredniemiędzy chłopstwem a klasą robotniczą(tzw. chłopi-robotnicy) oraz między kla-są robotniczą a kategoriami społeczno–zawodowymi zaliczanymi do inteligen-cji (tzw. robotnicy-inteligencl).Należy zauważyć, że klasa robotnicza wszerszym tego słowa znaczanlu obejmujenie tylko samych r. Jako pracownikówstanowiących podstawową część siły ro-boczej danego społeczeństwa, ale rów-nież rodziny, będące na utrzymaniu r.Trzonem klasy robotniczej są bezpośred-nio produkcyjni r. wielkoprzemysłowi,którzy stanowią nie tylko siłę wytwór-czą, ale Jednocześnie czołową siłę spo-łeczną współczesnej formacji kapitali-stycznej socjalistycznej.Rola r. wielkoprzemysłowych w naszymspołeczeństwie kształtowana jest przedewszystkim przez aktualne warunki pro-dukcji socjalistycznej. Warunki te sprzy-jają stałemu wzrostowi Ich kwalifikacjizawodowych i kształtowaniu się świado-mości socjalistycznej. W miarę wzrostupoziomu wykształcenia, kwalifikacjii ogólnej kultury r. zwiększa się ichaktywność zawodowa, społeczna poli-tyczna. Klasa robotnicza jest podstawową i naj-liczniejszą klasą naszego społeczeństwa,związaną przede wszystkim z przemy-słem. Jest ona jednocześnie najbardziejzainteresowania — ze względu na swo-je położenie społeczne i tradycje — wzniesieniu wszelkiego wyzysku, niespra-wiedliwości i nierówności społecznej, wumacnianiu form ustroju socjalistyczne-go.ROBOTNIKOGODZINA Jednostka miary pra­cy żywej (robotników) i pracochłonności pracy żywej robót i wyrobów, stosowa­na w warunkach przemysłowych. Zależnie od środków, jakimi posługuje się robotnik przy wykonywaniu pracy, i uzbrojenia stanowiska roboczego (— stanowisko pracy) wynik pracy użytecz­nej osiąganej w ciągu jednej godziny jest różny; inny Jest przy wyłącznie ręcznej pracy ślusarza, montera lub ro-botnłka transportowego, a inny przy pracy robotnika obsługującego maszynę lub urządzenie o złożonym układzie dzia­łania i angażujące moc elektryczną lub inne rodzaje energii.Wobec braku jednoznacznych miar pra­cy, w praktyce przemysłowej, w przy­padkach potrzeby uściślania informacji pracy i pracochłonności, stosuje się tę jednostkę wraz z uzupełniającymi da­nymi, określającymi rodzaj pracy, sto­pień trudności jej wykonania, stopień odpowiedzialności i rodzaj stosowanych środków.

[Głosów:1    Średnia:3/5]

Comments

comments