PODEJMOWANIA DECYZJI

PODEJMOWANIA DECYZJI

Zajmuje się metodami służącymi do wy­znaczania najlepszych optymalnych de­cyzji w określonych warunkach. W tym celu w t.p.d. buduje się modele opisu­jące typowe sytuacje, w których podej­muje się decyzje. Zawierają one nastę­pujące elementy: 1. podmiot podejmują­cy decyzję; 2. zbiór możliwych decyzji; 3. zbiór stanów świata zewnętrznego, zwany też zbiorem ,,stanów natury”; 4. funkcję korzyści zależną od podjętej de­cyzji i od stanu natury; 5. informację o stanach natury.Z punktu widzenia podmiotu podejmują­cego decyzję wyróżnia się podmiot Jed­nolity wewnętrznie lub też składający się z Jednostek mających w mniejszym lub większym stopniu sprzeczne nawza­jem interesy, w drugim przypadku mó­wimy o grupowym podejmowaniu decy­zji. Nastręcza ono teoretyczne trudności w określeniu optymalnej decyzji, ponie­waż dotyczy niejednorodnego wewnętrz­nie podmiotu.W każdym problemie decyzyjnym musi być określony zbiór możliwych do pod­jęcia decyzji, a także zbiór możliwych stanów świata zewnętrznego. W rezulta­cie podjęcia określonej decyzji d otrzy­mujemy pewien wynik, na który ma ‚akże wpływ stan natury. O ile Jednak decyzja Jest zależna od podmiotu podej­mującego decyzję, o tyle stan świata zewnętrznego s pozostaje poza kontrolą Podmiotu podejmującego decyzję. określa korzyść Jaką „osi Podmiot podejmujący decyzję, wybraną decyzją jest d. a stanem ‚ata zewnętrznego jest s. Jeśli liczba możliwych decyzji jest skończona, a więc korzyść odniesioną w przypadkupodjęcia decyzjiZe względu na to, że na stan świata zewnętrznego podmiot podejmujący de­cyzję z założenia nie ma wpływu, duże znaczenie dla podjęcia najlepszej decyzji ma informacja o stanach natury. W za­leżności od charakteru i zakresu tej in­formacji mamy do czynienia z różnymi sytuacjami, w których podejmowane są decyzje. Najprostszy przypadek występu­je, gdy w momencie podejmowania de­cyzji znany Jest stan natury. Mówimy wtedy o podejmowaniu decyzji w wa­runkach pewności. Wszystkie pozostałe przypadki dotyczą podejmowania decy­zji w warunkach niepewności te przypadki stanowią przedmiot badań t.p.d. Warunki niepewności mogą być różnego rodzaju, w zależności od posia­danych informacji. Jeśli wiemy tylko, że o stanie świata zewnętrznego decydu­je inny podmiot podejmujący decyzję, mający sprzeczne interesy w stosunku do podmiotu wyróżnionego, mówimy o po­dejmowaniu decyzji w warunkach kon­fliktu. Wyznaczaniem optymalnych de­cyzji w tego rodzaju sytuacjach zajmu­je się teoria gier Może też zaistnieć przypadek, gdy stany natu­ry występują z określonymi prawdopo­dobieństwami, które w momencie podej­mowania decyzji mogą być znane lub nie. T.p.d. wiąże się z teorią statystycz­nych funkcji decyzyjnych, zajmującą się przypadkiem, w którym o możliwych stanach natury mamy informację typu statystycznego. T.p.d. znajduje liczne za­stosowania, zwłaszcza w zagadnieniach ekonomicznych. Zob. też: badania ope­racyjne. Równań Jest tyle, ile czynników pro­dukcji, tzn. r. Produkcja x jest funkcją ilości wszystkich czynników produkcji:Jak widzimy, cena realna Jest funkcją tych samych zmiennych co produkcja. Każde z r równań ceny realnej mo­żemy odwrócić i przedstawić ilość każ­dego czynnika produkcji jako funkcję q wszystkich cen realnych:Podstawiając następnie w funkcji pro­dukcji zamiast każdego z czynników produkcji odpowiadającą mu funkcję q otrzymujemy:czyli funkcję p. S. Empiryczne oblicze­nie tego rodzaju funkcji nastręcza zbyt wielkie trudności; jest to abstrakcja, która jednak dobrze oddaje istotny sens pojęcia funkcji p. Pojęcie to ma prak­tyczny sens jedynie w gospodarce ryn­kowej rynek. W gospodarce socjali­stycznej o p. decyduje plan. Planista może dążyć do rozszerzenia produkcji w gałęziach najbardziej rentownych, ale może też kierować się celami ogólno-gospodarczymi i społecznymi. Decydując się na powiększenie produkcji planista przydziela przedsiębiorstwom odpowied­nie środki, opierając się na funkcji pro­dukcji. Zysk w przedsiębiorstwie jest Je­dynie narzędziem, które ma zapewnić najbardziej gospodarne wykorzystanie przydzielonych środków przez przedsię^ blorstwo i w tym charakterze może też oddziaływać na wielkość produkcji, ale to Jest Już uwzględnione przez planistę, który stosuje odpowiednie bodźce. Jedy­nie w tych sektorach gospodarki socja­listycznej, gdzie producent sam decydu­je o wielkości produkcji, jak w Polsce w rolnictwie indywidualnym, funkcja p. może mieć pewne zastosowanie, cho­ciaż i tutaj państwo oddziałuje na wzrost p. nie tyle przez układ cen, ile przez zmianę warunków produkcji.

[Głosów:1    Średnia:4/5]

Comments

comments